Эгдүүтэй зулзага мину зэ

Багахан зулзага минь эгдүүтэй эгдүүтэй. Үе үе мэдээж ааштай ааштай. Хэ хэ. Ганц нэг паянгаас нь бичих үү дээ. Бичиж амжихгүй л яваад байх юм. Нэг мэдсэн сахал самбаа ургачихсан дэнхийсэн том залуу болчих гээд байна шүү. 

Ингэхэд байна аа, жаахан хүүхдүүдийн 3-4 нас нь нэгээс дээш жил үргэлжилдэг бол тийм ээ. Жишээ нь 3 нас хүрээд хоёр жил гаран 3 настайгаа байдаг ч юм уу? Хэ хэ. 

Тэгэхгүй болохоор цаг хугацаа харвасан сум шиг өнгөрөөд, үр зулзагууд минь минут, секундээр өсөөд, багын хөөрхөн зан ааль, авир үйлдэл, үг хэллэг, тансаг сайхан үнэр танар нь алсраад байна өө. 

Саяхан уулын залуутай тоглоод л байсан юм. Би наана нь өөр юм хийгээд анзаараагүй. Тэгсэн ингэж нуугдаж тоглож байсан. Энэ өдөр их сайхан дулаахан өдөр таараад, мань хоёр гадаа наранд ээж хэвтсэн юм. Тэгэх зуураа ингэж тоглосон. 

Эдний нэг хөөрхөн үгтэй дуу байдаг юм, хүүхдийн. "Толгойгоо нуугаад бөгсөө нуусангүй" гэсэн үгтэй. Инээдтэй. 

Хөдөө хээр ууланд ингээд тоглоомоо хүртэл өөрсдөө сэтгээд, олоод тоглочихдог байсан даа бид гэж томчууд нь бага насаа дурсацгаав. Одооны хүүхдүүд чинь заавал нэг "юм"-аар тоглодог болжээ. 

Гэснээс нялх жаахан маамаагийн хөөрхөн хөөрхөн, эгдүүтэй төрхийг хармаар, базаад базаад үнсмээр, үнэрлэмээр болбол дахин нэг маамаа төрүүлэх хэрэг гарах байх даа тийм ээ? гэж хоорондоо ярилцсанаа, гэнэт юу билээ? гэж өөд өөдөөсөө харж "за болих минь чи" болцгоов. Ха ха. 

Түүнээс ч миний насан дээр төрөөд байгаа хүмүүс байна шүү, цаана чинь. Тэгэхээр би залуухан байна уу? Хи хи. 

Санта өвөөдөө захиагаа бичсэн. Тоглоом гэж хэлж нэг үзнэ лээ. Юу вэ? Гэрээр дүүрэн сонин сонин тоглоом байна шүү дээ л гэлээ. Сурагч хүн шүү дээ, угтаа. Эрчүүд гэхдээ үргэлж л хүүхдээрээ байдаг гэчихсэн үү дээ? Эсвэл 60 ч билүү хүрч байж том хүн болдог ч гэлүү? Ха ха. 

Эгч нь үе үе толгойгоо сэгсэрч харагддаг юм. Тэгснээ багадаа их хөөрхөн байж билээ? гээд л өнөөхөө их өднө өө. Өнөөх нь хааяа тоглоомыг нь даахгүй уйлна аа. Уйлж л байг, багадаа уйлж чаддаг байгаа дээрээ сайн уйлж байг гэж боддог болсон. 

Дараа өөр хөөрхөн эгдүүтэй зураг байвал оруулж байгаад дэлгэрэнгүй бичнэ ээ. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Бэлэг 2

Бага зэрэг үргэлжлүүлж бичнэ. Дуусгаад номын сандаа өрж тавина. Сэтгэл ханамж эдлэнэ. Дараагийнхаа номыг бол аль уже эхэлчихсэн л дээ. Эхний 40  хуудсыг уншсан. Энэ номныхоо дараа зузаан ном эхлэх санаатай. Уран зохиолын ном унших төлөвлөгөөтэй, 12 сардаа. 

Ядаж сонирхолтой, хурдан уншаад, оны эцэст тайлангаа тавихдаа ганц хоёр ном ч гэсэн нэмж хэлэх санаатай. Бас л санаатай байна уу? Хэ хэ. 

Тэгээд ч оны эцэс болоод тайлангаа бичих өдөр ч ойртож байна. Олон олон ном уншина гэсэн амлалт минь хэр амжилттай болсныг тайлагнана аа, та нартаа. Номыг уудаг хүмүүсийн дэргэд бол шалихгүй л дээ. Тийм ээ? 

Энэ жил ч аварга уншигч болоод зөндөө зөндөө номоор шагнуулах юмсан гэж мөрөөдөнхөн сууна. 

Энэ зурган дээрх химийн элемент их зүгээр санагдаад өө. Дараа номын дэлгүүр орохдоо худалдаж авна аа. Тэгээд гэрийнхээ ширээний хулдаасан дор тавиад, гэрээрээ үе үе хараагаа бэлчээж, нэг ч гэсэн зүйл мэддэг болох минь, тийм ээ? 

За оршлоо өндөрлөөд гол агуулгатаа орох минь. 

Хохирогчийн сэтгэлгээнээс салах эхний алхам бол юу ч тохиолдсон бай түүнийг хүлээн зөвшөөрөх юм. Гэхдээ энэ нь болж буй үйл явдалд дурла гэсэн үг биш. Харин эсэргүйцэхгүй байснаар та "Одоо яах вэ?" гэсэн асуултын хариултыг олоход шаардлагатай цаг зав, эрч хүчийг олж авна. Товчхондоо нэг газраа гацах бус урагш алхаж эхлэнэ гэсэн үг. 

...Гэхдээ өөрийгөө мартаж болохгүй. Тэгээд ч таныг өөрөөс тань илүү хайрлах нэгэн үгүй бөгөөд ганцаараа төрж, ганцаараа үхэх нь үнэн. Иймээс та өглөө бүр өөрийгөө толинд харж заншаарай. Ингэхдээ нүд рүүгээ эгцлэн харж байгаад "Би чамд хайртай. Би чамайг хэзээ ч орхихгүй" гэж хэлээд өөрийгөө тэвэрч үнсэж байгаарай. Заавал шүү!

Хүүе надад өглөө толинд харах зав байдаггүй, яанам бэ? Хальт хөмсөг зураад, нүдээ бага зэрэг будаад л болно. Ингэхдээ маш яаруу сандруу, хайш яайш будсан болж байна л даа. Нүүрэндээ нэгээс хоёр цаг гаран зураг зурдаг хүүхнүүд та нарыг шүтдэг шүү. 

Маргаашнаас ядаж том толиндоо харж байгаад дээрх хоёр үгийг хэлж байя аа. Санахаараа ч болтугай, тийм ээ? Огт хэлэхгүй байснаас л дээр байх...

...Хохирогчийн сэтгэлгээнээс салах өөр нэг арга зам нь ганцаардалтай дасан зохицох юм. Үнэндээ хүмүүс үүнээс хамгийн ихээр айдаг хэдий ч ганцаараа байна гэдэг ганцаардана гэсэн үг биш. 

...Сэтгэл хөдлөл гэдэг ердөө л мэдрэмж...

...Ер нь танаас гарч буй зүйл бус харин дотор тань үлдэж буй нь өвчлүүлдэг гэдгийг санаарай...

..."Та яагаад хорт хавдартай болсон гэж бодож байна?" хэмээн түүнийг асуухад аав нь "Яагаад гэвэл, би хэзээ ч уйлж байгаагүй" хэмээн хариулсан гэдэг. 

Энэ үг бас л цөөн үнэнийг хэлчихсэн байна уу? Эргэн тойрныхоо эрчүүдээр жишээ авахад л тодорхой. Жишээ нь аав минь нэг их уйлаад байхгүй ч нулимс нь ойрхон. Энхрий хайртай ач зээ нарынхаа тухай хайр хүргэмээр зүйл сонсохоороо л нулимс нь цийлэгнэж байдаг хүн. 

Хадам аав минь биднийг үдэж гаргахдаа байнга л нулимсаа арчиж зогсдогсон. Их том бүлтгэр нүдтэй. Ширүүн харцтай хүн нулимсаа арчиж зогсохыг харах сонин байж билээ. 

Хань ижил ч мөн адил, уйлахгүй ээ, над шиг. Харин сая өвөл аавыгаа алдахдаа бага зэрэг уйлсан байх...

Би чинь өөрөө эм хүйстэн гэсэндээ заримдаа ч өрөвдөж буйлна, заримдаа ч уур хүрч уйлна. Заримдаа ч шазруун хөдлөөд уйлна. Ха ха. 

Эрчүүд минь хааяа дэргэдэх хань ижилдээ туниад ч юм уу? Гомдоод ч юм уу? Эрхлээд ч юм уу? Уйлчихаж бай гэж хэлье дээ. Бидэнтэй л адилхан хүн юм чинь. 

Харин хэтрүүлж болохгүй шүү. Хэ хэ. Эрх жаахан, уйланхай зулзагын хажуугаар нэг дэнхийсэн хар юм байсхийгээд л уйлаад байвал хэцүүднэ шүү. Тэсэхгүй сөрсөн базаа хийгээд, үсэртэл нь алгадчихаж мэднэ. Ха ха. 

Ингээд өндөрлөх минь. Урт ч биччихлээ. Дараа залхуурахгүй бол үргэлжлэл бичнэ ээ. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Бэлэг

11 сарын сүүлээр уншиж дууссан. Бичих гэсээр байтал 12 сарав гарав. Энэ сардаа ч чадвал 4 ном, чадахгүй бол 3 ном унших юмсан даа. Гэхдээ байна аа? 12 сард ч ачаалалтай сар тийм ээ? 

Санта өвөөг угтах, үдэх. Шинэ оноо угтах, хуучин оноо үдэх гээд л. Ажлын газрын "хуучин оноо мартах" нийллэг. Хо хо. 

Эдит Эгер гэдэг зохиолчийн "Бэлэг" гэдэг ном. Grandbook Publishing-нхны орчуулан гаргасан номнуудаас нэлээдийг нь уншсан. Энэ ном бараг 9 эсвэл 10 дахь байна уу даа? Сайн хөрөнгө оруулагч байна уу? Хэ хэ. 

Агуулга таалагдсан. Ерөнхийдөө амьдрал бол "БЭЛЭГ" юм шүү гэдгийг ойлгоосой гэж хэлэх гээд л байх шиг. Хүний эргэн тойронд олон бэлэг байдаг шиг. Бид түүнийг олж хардаггүй байх тийм үү? 

Өшөө хорсол, уур бухимдал, өдөр бүрийн стресс, сэтгэл хөдлөл гээд л олон хүчин зүйлээс болоод харалган болчихдог нь үнэн л дээ. Би ч эргэн тойронд минь буй олон олон бэлгийг амтлах гэж хичээж л явна. Жижиг зүйлд баярлах, жижиг зүйлээр баярлуулах гэх мэт...

Мөн төгсгөлийн хуудаснуудад "уур"-ны тухай өгүүлсэн байсан нь яг одоогоор толгойд хадагдчихажээ. 

Би ч ууртай. Уураа харин хаана хэрхэн гаргах вэ гэдэг чухал юм байна. Мэдээж уурлаж, гадагшуулж байх ёстой гэсэн шүү. Эзгүй газар очоод орилох, дэрээ балбах, яадаг юм аяга тавгаа хага шид. Гэх мэтээр уур хилэнгээ хүлээн зөвшөөрч, чөлөөлөл хэрэгтэй гэсэн шүү. 

"Таны амьдралыг аврах 12 сургамж" гэж бүлэг болгоны төгсгөлд байсан. Энэ талаар бага зэрэг тэмдэглэж бичнэ ээ. 

1. Хохирогчийн сэтгэлгээнээс салах арга замууд

2. Зайлсхийлтээс салах арга замууд

3. Өөрийгөө гаргуунд гаргахаас салах арга замууд

4. Нууцаас салах арга замууд

5. Гэмшил, ичгүүрээс салах арга замууд

6. Шийдээгүй уй гашуугаас салах арга замууд

7. Хөшүүн зангаас салах арга замууд

8. Өшөө хорслоос салах арга замууд

9. Айдсаас салах арга замууд

10. Шүүлтээс салах арга замууд

11. Цөхрөлөөс салах арга замууд

12. Уучлахгүй байхаас салах арга замууд

"Сэтгэл зүйн шорон" гэдэг ойлголт гарч ирнэ. Бидний бодол санаа, итгэл үнэмшил үйл хөдлөлийг маань чиглүүлж бас хязгаарладаг зүйл бол сэтгэл зүй юм. Өөрөөр хэлбэл, бидний юу хийх, эс хийхийг шийддэг гэсэн үг.  

Эрх чөлөөний үндэс нь сонголт хийх хүч чадал юм. 

Эерэг сэтгэлгээг дадал болгох аваас бид хөгжин дэвжих боломжтой болох юм. 

Сэтгэл зүйн шоронгоос чөлөөлөгдсөнөөр биднийг хойш чангааж байсан хүчин зүйлсээс ангираад зогсохгүй хувь заяагаа удирдах боломжтой болдог. 

Бэлэн болох хүртлээ бид өөрчлөгддөггүй. 

Хохирогч нэгэн "Яагаад би гэж?" гэж асуудаг бол тэмцэгч нэгэн "Одоо яах вэ?" гэдэг. 

Гэхдээ хүн бүр хохирогч байх, эс байхаа сонгох эрхтэй. Бидэнд юу тохиолдохыг хэлж мэдэхгүй ч тохиосон үед ямар хариу барихыг сонгох боломж үргэлж байдаг юм шүү.

Хохирогчийн сэтгэлгээ нь үхлээс ялгаагүй зүйл. Учир нь хохирогч болсноор өнгөрсөндөө, өвчин шаналалдаа, уй гашуудаа гацаж, чадахгүй бас байхгүйн мөнхийн зовлонд унадаг. 

Дэлгэрүүлж бичихийг хичээнэ ээ, дараагийн бичвэрт.

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Далан давхар гурилтай хуушуур

Шинэ сарын мэнд ээ. Шилдгүүд тодордог сар тийм ээ? Бүгдэд нь шилдэг нь болохыг хүсье. Би юуны шилдэг болдог юм билээ? Гэрийнхээ хамгийн их "сошиалчин"-аар л шалгаръя даа. Амжилт хүсээрэй. Дэмжээрэй. Сабскраб дараарай... Хи хи.

"Хөлдүү хуушуур" гэдэг гарчигтай бичвэрийг маань олон хүн уншдаг юм билээ. 

Энэ удаад "Далан давхар гурилтай хуушуур" хийж идсэн тухайгаа яруу тодоор болон өнгөтөөр бичихээр сууж байна. Олон олон уншигч минь орж ирээрэй. Хэ хэ. 

Санаандгүй интернетээс олж харчихаад хийж идмээр санагдсан. Хэд хоног бараг зүүлдэх нь холгүй байсан. Гэрийнхэндээ ч хэлсэн, ажил төрлөө зохицуулна шүү. Эртхэн хийж иднэ шүү гэж зарлигдсан. Ха ха. 

Нэрнээсээ л ойлгомжтой тийм үү? Яг л далан давхар гамбир хийх дарааллаар гурилаа зуурна. Гурилаа зуурахдаа бага зэрэг давс хийсэн. Бас өндөг хийсэн. Хань ижил өндөг хэрэггүй шүү, дараагийн удаад гэсэн. Тэгэхээр дахин хийх санаатай гэсэн үг. 

Дахин хийнэ ээ гэдэг чинь таалагдсан гэсэн үг. Эрчүүдийг ходоодоор нь...

Хамгийн царайлгаас нь зураг дарж оруулж байна шүү. Түүнээс шууд л алдаа оноогүй хийнэ гэж байхгүй. Анх удаагаа асар том хуушуур хийж буй тул хэрхэн хайрах, галаа хэрхэн тааруулах, мах нь болсон болов уу? гэх мэтээр бага зэрэг сандарсан. 

Хань ижил л чимхэж хайрдаг л даа. Би бол гурилаа л хариуцна. Мэдээж хажуугаар нь хэрэгтэй гэсэн тогоо шанага, тос энэ тэр, таваг зэргийг гаргаж өгөх, бэлдэж өгөх гээд л аар шаар, нэр хүндгүй ажлыг хийнэ. 

-Хайраа, хуушуураа юун дээр гаргах вэ? 

-Гаран дээрээ гаргачих уу? Заримдаа шууд ширээн дээрээ гаргаад тавьчих уу?

Гэсэн харилцан яриа болно. Миний хариулт зэвүүн, янзыг нь үзсэн, өдсөн хариулт байна уу? 

Угаасаа сонин асуулт байгаа биз дээ? Юун дээр гаргах вэ? биш ямар тавганд гаргах вэ гэж асууж болно оо доо? Ха ха. Тэгээд бөгс эргээд л таваг нь нүдэн дээр нь ил байхад асуугаад байдаг нь гайхалтай гэхээс өөр хэлэх үг олдохгүй. Эрчүүд гэртээ эхнэрээсээ бусдыг олдоггүй гэдэг ёстой үнэн тийм үү? Хо хо. 

Эхний ганц нэгийг түлсэн. Учир нь хайрч буй хүн нь нааш цааш холхих, чимхэх, морьтой явсан хоёр япон найздаа энэхүү хуушуурныхаа талаар тайлбарлаж өгөх гээд л анхаарал нь сарниад, хуушуураа бага зэрэг түлсэн хуушуураа нуучихлаа, та нараасаа. 

Гэснээс "танайх хуушуур хийж байна уу?" гэсэн шиг хоёр япон найз хонх дараад л ороод ирсэн. Надад нэг юм өгөх гээд л хүргэж ирсэн л дээ, хөөрхийс минь. Хэ хэ. Ор ор гэж гэртээ оруулаад, шууд хуушуураар дайлаад цайлчихдаг зочломтгой монгол айл шүү бид. 

Түүнээс япончууд чинь гэртээ оруулалгүй, гэрийнхээ үүдэнд ярьж зогсож байгаад л явуулчихдаг талтай. Яахав дотны найз нөхдөө бол оруулна л даа, гэхдээ заавал урьдчилан төлөвлөнө. Манайх шиг юм хум бэлдээгүй байж ор ор гэдэг айл ховор. 

Ёстой л байгаагаараа л дайлаад цайлчихсан. Манай хоёр ч хуушуур идээд явах уу? гэсэн чинь дуртай нь аргагүй тэгье л гэсэн. 

Тэгээд япон айл шиг мисо шөл энэ тэр ч хийсэнгүй. Салат ч хийсэнгүй. Ногоогоо хуушуурныхаа маханд хольчихсон шүү гээд хэлчихсэн. Ха ха. Үнэн л юм чинь. Байцаа, лууван, сонгино, саримс, гогод гээд л хийсэн дэг махандаа. Тэгээд л дан ганц хуушуураар л дайлчихсан. Гуриландаа гогод ногоо хольсон, холиогүй гэж хоёр янзаар хийсэн чинь гогодтой нь илүү гоё амттай юм байна гэж саналаа хүртэл хэлсэн. Миний талд орсон. 

Гэрийн эзэгтэйн талд орчихвол ч тэгээд болчихно дөө гэдгийг сайтар мэддэг хоёр байна уу? Хэ хэ. 

Угаасаа бууз, хуушууранд дуртай хоёр л доо. Үе үе ингэж дайлдаг болчихоод байгаа юм. Яагаав? Байсхийгээд л надад амттай жимс өгч явуулдаг хол ойрын минь хөршүүдийн нэг. Тэгэхээр чинь одоо гараа гарган дайлалгүй яахав тийм ээ? 

Маргааш нь үлдсэнийг нь оройн хоолндоо идсэн. Мөн үлдсэн махаар нь банш чимхэж идлээ, бэлэн гурил авчираад. Хуушуурны маань бас нэг онцлог бол бугын махтай худалдааны махыг хольж хийсэн юм аа. 

За өөр юу гэж яруу тодоор бичих билээ? Ингэсгээд өндөрлөхүү дээ. Цаг ч орой болж унтлаа. Ээжийнхээ улаан ногоон фен болох зулзага руугаа марш. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье.