2020年9月27日日曜日

Хаан цадиг үргэлжлэл

За номоо уншаад л явна. Сонь содон үгээ ч түүж бичээд л. Үргэлжлэлийг нь оруулав.

Балам: Хайгаад олоогүй. Гэхдээ номын утгаас харахад лам гэсэн утгатай шиг бололтой.

Бойдаа: Хуучирсан үг. Гэрийн дарга, хуучны засаг ноёдын ордны аж ахуйн хэргийг эрхлэх даамал.

Согдос: Хайгаад олоогүй. Номон дээр "цочих мэт согдосхийх" гэж гарсан.

Саруусгах: Яг энэ үгийг хайгаад олоогүй. Харин оюуныг саруусгах бясалгал энэ тэр гэж гарч ирсэн. Номонд болохоор "хойт мөрийг ариусгах" гэж гарсан.

Чагатан: Хайгаад олоогүй. "тэнгэрийин чагатан" гэж гарсан.

Шахалзуур: Мөн л олдоогүй. "их тэмцлийн шахалзуур" гэж гарсан.

Төрд элч ширүүн, төмөрт хуурай ширүүн, төхөмд зараа ширүүн.

Зандан унаа бөгсөнд муу, зальхай хятад үйлст муу.

Дорго гэдэг амьтан хүний бөгс ухахдаа сурмаг, доншуур хэмээх наймаа хүний юм салгахдаа чадмаг. 

Лаврин: Хуучирсан үг. Хутагт хувилгаад, лам нарын суух орон сууц, байшин. Сэрүүн лаврин гэхээр лам нарын зусах байр. Энэ үгтэй гэхдээ хэд хэд таарч байсан юм байна.

Эфү: Хуучирсан үг. Манжийн хааны хүргэн, тавнан. Зөндөө л монгол эрчүүд эфү болж байсан юм билээ.

Шагшаабад: Гаж буруу үйлсийг цээрлэж, сэтгэлээ барих санаа, сахил, энэлгийг сайтар арилгах, хамаг өвчнийг амарлиулах, хүмүүний насыг цаглашгүй болгох, ямагт бусдын тусад орох тэргүүтнийг сахих сахилга гэсэн утгатай гэнэ.

"Өнө мөнхийн газар нутгаа үхээд өгөх махан бодиор солихгүй" . Яа энэ бол Галдан Бошгот хүү Сэвдэнбалжирыг нь Манжийхан барьцаанд авчихаад сүрдүүлэхэд хэлсэн үг. Асар их үнээр олдсон эх орон мину зэ...

Боддоо. Жаахан хүүг чинь барьцаанд авчихаад, тэр сумаа, тэр уул шороогоо өг гэж сүрдүүлнэ гээд. Түй түй түй.

Жанч халах: Лам нарын нас барахыг цээрлэн хэлэх үг, өөд болох, бурхан болох гэсэн утгатай. Жанч гэж хэд хэдэн утга бүхий үг билээ. Сонирхвол өөрсдөө тольдоорой.

Салмарах: Сэмэрч урагдах, ноорох, навтрах?

Чилүүр: Ахмад настан болон хүндэтгэвэл зохих хүний бие өвдөх, сэтгэл санаа зовох. Чилэх гэдэг үйл үг байдаг даа. Утга ижил.

Хүний сэтгэлийг нь эзэмдэн чадваас бие нь хаа одох. Чингис хааны сургааль.

Өр: 4 утгатай. Номонд 3 дахь утгын хоёр дахь хэлбэр юмны төв, гол хэсэг гэдэг утгаараа орсон байв. Замбуутивийн өрөн дэх гэж гарсан. 

Үүтгэх: Үүсгэх, бий болгох. 

Дагсалцаан: Яг энэ үг олодоогүй ч үйл үг нь байсан. Дагсалцах. Хучирсан үг бөгөөд ном хаялцах, харилцан ном хэлэлцэх гэсэн утгатай. Номонд дагсалцаан явуулах гэж гарсан.

Хяхуурхах: Яг энэ үг олдоогүй ч хяхах гэдэг үгтэй утга ижил гэж таалаа. Утга нь хүнд өс атгаг санаж ямагт хавчин боох, хясах, дарамтлах. Номонд ...Мин улс хяхуурхаж 8 жилийн дараа цагаан бичин жил 2 түмэн гавшгай цэргээр дайрч... гэж гарсан. 

Балчиг: Байнгын шавар, шавхай бүхий усархаг намагтай газар. Номонд цусан балчиг гэж гарсан. Дайны дараах байдлыг дүрсэлж буй нь тэр. Ямар их хүний амь нас, цусаар олдсон эх орон, тусгаар тогтнол вэ гэж бодно, өөрийн эрхгүй. 

Хичир: 2 утгатай. Аль аль нь номонд бичсэн утгатай дүйхгүй юм шиг санагдаад. Сайн хэлж мэдэхгүй байна өө. "2 хичрийн цэргийг дарахаар..." гэж гарсан юм. 

Тэлчилж үхсэнээс тээглэж үхсэн нь дээр.

Цариухан: Яг энэ үг олдоогүй. Цариун гэж байна. Сэргэг хурц гэдэг утгаараа орсон юм болов уу? Цариухан дуу гэж гарсан.

Тун удахгүй дуусах гээд л дуншиж буй. Бүгдэд нь барьж авсан номоо үтэр түргэн уншиж дуусгахын ерөөл талбия аа.

0 件のコメント:

コメントを投稿