Мянган захидал

Монгол зохиолчдын номнуудаа уншаад сайхан байна өө. 

Гэм нь эх оронд минь болж байгаа явдлууд бас сэтгэл зовоогоод байх юм аа. Ижий аав, элгэн саднууд минь байдаг болохоор, яаж ийгээд л санаагаа чилээчих юм...

1977 онд бичигдсэн роман гэхээр би 10 хэдэн насандаа уншсан байх гээд байна. Учир нь манайд дээхний уран зохиолын ном олон байсан. Уншаагүй ч юм шиг санагдаад л байна. Үйл явдлыг нь огт санахгүй байхыг бодоход...

Сэтгэлд хадагдсан өнөөх номтойгоо таараагүй л байна. Нартай нэгэн сайхан өдөр төрсөн гэртээ очиж хайрцагнуудаа ухахаас өөр алга үлдээгүй бололтой.

Зузаан ном юм аа. 600 хуудастай, үсгийн хэмжээ жижиг. Тэгэхээр нэлээд хугацаа зарцуулах нь. Ямартай ч дундаас нь хаячихалгүйхэн шиг дуусгах санаатай үзэж тарж байна. 

Дундаас нь орхичихоор, дараа уншихаар дахин эхнээс нь эхэлж таардаг юм билээ. Тийм ном хэд хэд байна. Нэг нартай сайхан өдөр бүгдийг нь дуусгана даа. 

Саяхан 3 номоо гартаа оруулсан. Одоо цаана нь 8 ном эзэндээ ирэх гээд догдлоод хүлээж буй. Хэ хэ. Тэр болтол номын тавиур дээрх номнуудаа ахиулж л байх минь...

Мягмар гэдэг багш бүсгүйн дүр гарна. Түүний анги дааж авч төгсгөсөн ангийн хүүхдүүдийн тухай, тэдгээр сурагчид нь ид суралцаж ахуй цаг, төгсөөд явсны дараах ахуй амьдрал. 

Мөн эргэн тойрных нь хамт олон, хань ижил, үр хүүхэд, ээж аавынх нь тухай гарна. 

Мягмар багш харин ч их аятайхан, хүн чанар сайтай залуутай сууна. Санжаа гэдэг. Сургуульд нь харин нэг ядаргаатай багш хүүхэн бий. Сэвжидмаа. Үнэн атаархуу, одооныхоор бол. 

Ингэж захиплаар харилцах гоё тийм ээ. Одоо л интернет гарч ирчихээд, захиа бичихээ байсан болохоос. 

Багш хүн тэгээд, шавь нар нь, сурагчид нь сайн сайхан явахад л сэтгэлийн асар их таашаал эдэлдэг байх. Орчин үед гэхдээ аймар багш байдгийг мэднэ. Араас нь хэрүүл уруул болоод л, улаан цайм мөнгө нэхдэг, жавхлан юм даа...

За тэгээл унших явцад миний өөрийн 10 жилийн сурагч байх үе минь үе үе дурсагдана. 

Соц нийгмийн үед сургуульд элсэн орлоо. Онц сурлагатан нийгмийн идэвхи байлаа. Бага анги төгсөөд л нийгэм өөрчлөгдлөө...

Ангиараа зугаалганд явсан, ангиараа гадаа дээс цувардаг, чирта тоглодог, ангийнхаа шалыг угаадаг, хичээл цонхлоосой гэж ангийнхаа хаалганы нүхэнд цаас чихэж гацаадаг, ангиараа хичээл тасалдаг, урлагийн үзлэг, бүжгийн тэмцээн...

Маш сахилгагүй байжээ. Одоо бодоод байсан чинь. 

Төгсөөд явсан ангийнхантайгаа цөөхөн хэдтэй нь л холбоотой байдаг. 

Номонд өгүүлдэг шиг багштайгаа захидлаар харилцдаггүй, гээд сул тал их их. 

Багшийн ажил ер нь хэцүү юм тийм ээ? Баахан бичиг цаастай зууралдана. Ангийн хүүхэд асуудал үүсгэвэл донгодуулна. Хатуухан гараар үзчих гэхээр өнөөдүүл нь "зугтчихна". 

Зөөлөн гараар үзэхээр өнөөдүүл нь "даварна". Хэ хэ. 

Бид өөрсдийн эрх ганц нэгийгээ дийлэхгүй байхад багш хүн 30 хэдэн эрхийг бол яаж ч хүчрэх вэ дээ? Бодоод байсан. Та нар ч мөн тэгж бодож байгаа биз дээ? Тэгэхээр багшийг бас ойлгож байгаарай...

Яахав жаахан нуршуу үйл явдал гарна. Гэхдээ шилдэг роман тул би ч уйгагүй л шимтэн уншиж байна. Эргээд ингээд дээхний үеийн нийгмийн тухай уншихаар бас их бүтээн байгуулалтын үе байжээ. 

Зохион байгуулалт сайтай гэх юм уу? Одоо чинь хөл толгой нь мэдэгдэхгүй, зарим нэг барилгын компаниуд нь иргэдээ хулхидаад алга болчих юм. Хариуцлага тооцох гэхээр хэн ч олдохгүй...

Яах аргагүй л эх орны минь нэгэн түүхэн цаг хугацаа юм даа, сайшаасан ч, ад үзсэн ч... Тийм үү?

За түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. Боломж гарвал дээхэн үеийнхээ ийм номнуудыг уншчихаж байгаарай...