Үхлийн тухай

Зун монголоос авсан ном. Найз минь бэлэглэсэн. Өөр хүнд буюу гэрийнхэндээ захих гэхээр ямар сонин ном унших гээд байгаа юм? Муу ер энэ тэр гэж хэлэхээс нь айгаад. Хэ хэ. 

Яагаад энэ номыг уншихаар шийдсэн бэ? гэхээр. Өнөөх л шунал хөдөлгөгч, одоо бол ангийн даргын нөлөө бий. 

Цогтын Амгалан гэдэг эмэгтэйн тухай яриаг нь сонсоод, энэ хүн ямар хүн бэ? гэж сонирхоод. Нүүрном, богино хэмжээнийх нь яриа, подкаст зэргийг нь сонсож яваад энэ номын нэрийг олж мэдсэн. 

"Үхлийн сурах бичиг" гэдэг ном. Цогтын Амгалан орчуулсан. Энэ эмэгтэйн хичээлд суусан, лекцийг нь сонссон хүмүүс бол "багш" гэдэг юм билээ. 

Надад ч сонирхол бол төрөөд байгаа. Гол нь би хичээлд нь суух цаг зав гаргаж чадахгүй, лекцийг нь тухтай, анхаарал төвлөрөөд сонсож чадахгүй байх гэж айгаад зориглохгүй л байна. 

Богино хэмжээнийх нь яриаг бол хааяа сонсдог. 

Бас нэг шалтгаан нь ер нь эргэн тойрны, хамаатан садны минь хүмүүс үе үе тэнгэрт заларчихаад, ийм үед яах ёстой юм бол? Сэтгэл санаагаа яаж эдгээх ёстой юм бол гэж бодсон. 

Мөн иймэрхүү зүйлийн талаар шашны сургааль зэргээс л хааяа уншдаг ч яг ийм бодит хүн бичээд, бүр эмч хүн энэ тухай бичсэн нь сонирхол татсан хэрэг. 

Олон жилийн өмнө ярьж, бичсэн, орчуулагдсан юм билээ. Хожуу ч гэсэн олж уншлаа уншлаа. Ихийг тунгаан бодлоо...

Зарим нэг газар жаахан ойлгомжгүй, хэвлэлийн болов уу гэмээр үг үсгийн алдаа цөөнгүй байсан. 

Япон хэлээр олж уншихаар зээлсэн ч зузаан ном байсан тул түр хойшлуулаад "Даагийд илгээх захидал" гэдэг нимгэн номыг нь уншсан. Өмнөх бичлэгт зурагтайгаа байгаа. 

За энэ номыг Элизабет Кюблер-Росс гэдэг эмч хүн бичсэн. Олон жил хорт хавдартай тэмцсэн хүүхдүүдтэй ажилласан эмч хүн юм билээ. Мөн мэргэжил нэгт хүмүүсийнхээ үхлийн ирмэгт тулсан, нэгэнт эмчилгээгүй болчихсон өвчтөнтэйгөө хүнлэг бусаар харьцаж байгаа нь байж боломжгүй санагдаад энэ тухай тэдэнд хэлж ярьж, тийм хүмүүстэй уулзаж, ар гэрийнхэнтэй нь уулзаж яг ямар хүсэлт байна, ямар зүйлд санаа зовниж байна? гэх мэтээр дадлагын эмч нар, оюутнуудыг хамруулж ярилцдаг байжээ. 

Тэрхүү ярилцлагын нэгээхэн хэсгээ ийнхүү ном болгож хэвлэсэн юм билээ. 

Сэтгэлгүй, өвчтөнтэйгөө амьд харилцаа үүсгэж мэддэггүй урдах ажлаа л дуртай дургүй хийдэг эмч нар, сувилагч нарыг шүүмжилжээ. Тийм хандалага гаргаж байгаа эмчээс "Таны аав яг ийм өвчтэй, та тэгээд аавыгаа эмчлэх бол ийм үг хэлж чадах уу? Ингэж хандаж чадах уу?" гэж асуудаг нь энэ номын утга санааг ерөнхийд нь базчихаж байгаа юм...

Энэ зун тохиосон зүйлээс суралцсан гэх юм уу? Ойлгосон гэх юм уу? "ХҮН" гэж хандах, тухайн хүний хүслийг сонсох, эргэн тойрны ах дүү, хамаатан садан, эмч мэргэжилтэнгүүдийн гаргаж буй ааш араншин, шашны хандлага гэх мэт зүйлстэй санаа оноо нийлэхгүй байх, хүн болгон өөрсдийн санаагаа тулгах, эмч нарын үгийг бас үл ойшоох, хэт шашинлаг хандах, сэтгэл зүйн өөрчлөлтүүд гэх мэт олон асуудал тулгардаг юм байна гэж...

Удахгүй ээ гэж сонссон хүний сэтгэлзүй ямар байгаа бол? Юу хэлэхийг хүсч байгаа бол? Юу мэдэрч байгаа бол? Ядаж л амьд ахуй цагт нь хүн ёсоор, хүн гэж хандах нь их чухал, ингэж чаддаггүй хүн ч байна гэж бодохоор...

Үхлийн тухай ярьж бичих гэхээр хүмүүс таагүй ханддаг, муу ёрлосон болчих гээд байдаг хандлагыг бага зэрэг өөрчилж, энэ талаар хүмүүс уншсан, зохих хэмжээний сэтгэл зүйн бэлтгэлтэй байх ёстой юмдагуу даа гэж бодов...

Та бүхэн ч гэсэн сонирхоод үзээрэй. Мэдээж бидний эргэн тойронд "үхэлтэй нүүр тулсан, үхлийг мэдэрсэн, хэн нэгнээ алдсан, хэн нэг нь өвдсөн" гэх зүйлс зөндөө л бий. 

Гол нь амьд харилцаа юм даа. Ярилцах, зөөлөн намуухан, тайван дуу хоолойгоор ярилцах. Ингэж чадвал үлдэж буй хүмүүстээ санаа зоволгүй "заларч" чаддаг юм байна.

Япон хэлээр ч гэсэн уншина аа. Энд гэхдээ настай хүмүүс нь ерөнхийдөө үхэлд бэлддэг юм шиг санагдсан. Ядаж л гэрээслэл үгээ биччихсэн байдаг юм шиг байна лээ. 

Тэгэхгүй бол өв хөрөнгийг нь булаацалдаад хүүхдүүд нь шүүх цагдаа болоод явчихдаг гэдгийг нийгэм нь анхааруулаад, сануулаад, санал болгоод явдаг юм билээ. 

Эхэндээ ч мэдээж гайхдаг байлаа. Одоо бол нэг бодлын зөв гэж хүлээж авдаг болсон. Өв хөрөнгөө булаацалдаад, нэг эхээс төрсөн ах эгч дүү нар хэрэлдээд муудалцаад, хонь чоно болохыг хэн хүсэх вэ дээ тийм ээ? 

Дээхэн үед бол нэг их өвлүүлэх өв хөрөнгө байгаагүй байж магад ч одоо үед адаглаад байраа зараад тэнцүү хуваагаад аваарай гэж захих байх даа тийм ээ? 

Ямартай ч нэг сонирхоод уншаад, дүгнэлт хийгээд үзэх сэвдийн нэг бол гарцаагүй мөн биз? 

Түр баяртай, Бүгдэд нь амжилт хүсье.