Хөгнө Хаан уул

Бид Хөгнө Хан уулын бэлд шахуу малчин айлд очсон. Дамаа таньдаг байсан эх эгч нартайгаа биечлэн уулзаж, сайхан дайлуулж цайлуулж, ахаа эгээ болсон. 

Ёстой сайхан зочломтгой айл саахалтууд байсан. Тойроод 2 ч дүүгийнхээр нь ороод амжсан.

Гүүнийх нь зэлний ойрхон майхнаа барьж эрхэлсэн байдаг юм. Очсон өдрөө бага зулзага машинд ядраад, шууд нам. Би ч тэр чигт нь дарж аваад, маргааш өглөө нь сайхан сэргэлэн босоод ирсэн. 

Аавтайгаа морь унаад сүрхий. Бүр буумааргүй байна гээд. Өхөөрдмөөр...

Номхон борьдоо бэлдчихсэн, бидэнд зориулж. Манайхан л жаал ноолох шив дээ. О.зулзага морьноос унасан. Яаж зүгээр байхав. Хэ хэ. Тухайн үедээ жаахан урвайсан ч сүүлд хөөрхөн дурсаж яриад, өөрийгөө их мундаг зөөлөн унасаныгаа гайхаад л... Ккк. 

Тохой нь, мөр нь бага зэрэг шалбарсан байсан. Огцом уруу газар байсан. Унасан морь нь уруудахад бараг анх удаагаа унаж байгаа хүн тэнцвэрээ алдсан байх.

Майхан дотроосоо. Алсыг ширтэж, ингээд явж байгаагаа зүүд ч билүү гэж бодсон шиг. Хи хи.
 
Тэр цаана дүнхийн харагдах нь Хөгнө Хаан уул шүү. Би ч анх удаагаа очив. Мөн энэ уулын талаар худалч хүнд анх удаагаа сонирхож үзэв. Бас л үүх түүх бүхий л уул юм билээ. 

Халхын өндөр гэгээн Занабазар, Ойрадын Галдан бошгот нартай холбоотой. Нэрнийх нь хаан гэдэг үг нь Галдан бошгот хаантай уялддаг юм байна. 

Дэлгэрэнгүй сонирхвол өөрсдөө хайж уншаарай, мэдээлэл байсан шүү.

Ямартай ч эх орныхоо нэгэн сайхан газарт очиж амраад ирсэндээ сэтгэл тун тааламжтай болой. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Жич: ...Хөгнөхаан уулын нэрний тухайд нэгэн хууч яриа байх агаад уулын тагтад Халхын өндөр гэгээн Занабазар өөрийн хэдэн шавь нарын хамт нэгэн гайхамшигтай дуганыг босгожээ. Тэр дуган алтан ганжиртай, зун цагт хурал ном хурдаг, даяанч лам нарын шавилан суудаг ариун номын газар байв.  Гэтэл цагийн байдал ороо бусгаа болж Халх Ойрадын хооронд дайн дэгдэж Галдан бошигтын цэргүүд Хөгнөхан уулын ойр орчинд Өндөр гэгээн Занабазарын албат лам нарын суудаг Өвгөн сүмийг хайж ирэхэд сүмийн лам нар алтан ганжирыг навтсаар боон далдалсан учир цэргүүд ололгүй буцжээ. Гэтэл нэгэн эмгэн “цэргүүд буцаад явчихлаа, одоо энэ муухай навтсан боодлыг авъя” гэжээ. Цэргүүд хайрханаас бууж зэргэлдээх уулын оройгоор явж байтал нуугдаж хоцорсон Өвгөн сүмийн алтан ганжир өглөөний ургах наранд гялалзаж байхыг хараад эргэн ирж сүмийг олоод 100 орчим лам нарыг баривчлан хүзүүгээр нь хөгнөн холбож амийг нь хороогоод сүмийг галдан шатаасан түүхтэй...