Чингис хааны нууц түүх 4

Энэ бичвэрээр дуусгана аа. Дараагийнхаа номыг бичихгүй бол, бас уншихгүй бол...

• Монголчуудын жаргал цэнгэл нь дуу бүжиг, найр билээ.
• Холыг бодож хоёрыг сэтгэж явагтун. 
• Муу үйл муу үйлээ л дагуулдаг. 
• Хүний сэтгэл хурмын дотор хувирах олсолтой. 
• Хаан хүнийг хатны нь явдал суудлаар хэмждэг.
• Өвчин зовлон бүхэн ямар нэг муу сүнсний хорлол байдаг. 
• Хүний сэтгэлд итгэл бишрэл төрүүлж чадвал хүчтэй, зоригтой болдог энгийн үнэн. 
• Олны дунд нэр алдалгүй, овсгоотны өмнө хүч алдалгүй явах нь миний ариун үүрэг.
• Тэнгэр гэдэг ертөнцийг тольдогч цорын ганц мэлмий. 
• Хэлбэл үг, гишгэвэл газар. 
• Бид байгуулсан улс, улс гүрнээ үр хүүхдээсээ илүү хайрлах ёстой юм.
• Төр улсаа төрсөн хөвүүнээсээ илүү хайрла гэж Чингис хаан эцэг сургажээ.
• Ялалт амттай ч ихдэж хэтэрвэл хордох аюултай.
• Хаан хүнд хэлэх хэлэхгүй үг, хийх хийхгүй үйл гэж бий. Чи одооноос эхлээд хар толгойгоо бус хамаг улсаа бодох ёстой. Хувийн өчүүхэн хүсэл бодлоо хазаарлаж хамаг олны хүсэл жаргалыг эрхэм болговол алдар чамд өөрөө ирэх болно.
• Ухаантай хүнтэй үг солиход үүлтэй тэнгэр цэлмэх мэт оюун санаа онгойно. 
• Ухаантныг түш, уруудсаныг эргүүл. 
• Хүний тусыг бага гэлгүй амь таьж хариул. Цэргийн дотор баатар бодлогыг сахь. Төрийн үйлд төв чигийг эрхэмлэ. 
• Энэ Монгол нутаг чинь ядрахад хоол, явгарахад морь, унтахад гэр, өвдөхөд эм чинь болох юм. 

Хулан

Нэлээд хартай, шортой, шулуухан, хүсэл тачаал ихтэй бүсгүй байж. Ихэд багаасаа Тэмүжинд дурлаж, хүсэн мөрөөдсөн. Түүний хатан болохын тулд маш их зүйлийг зольж, маш их ухаан зарсан. 

Аав Дайр-Үсэний гэрт нэлээд эрх танхи өссөн, дураар омголон зантай, хол ойрыг ухан бодох чадалтай, сэргэлэн овтой бүсгүй байснаараа Өүлэн их хатанд нэлээд хавчигдсан, найруулсан хоронд нь ч нэлээд өртсөн бололтой.

"Эм хүний хамгийн хүчтэй зэвсэг бол эрийн хүслийн оргилуулагч урин тачаангуйн увидас" гээчийг сайтар эзэмшсэн байсан болохоороо их хааны хайртай хатан нь байсан гэлтэй.  

Бодоод байсан, тийм л байх тийм ээ? Тэр цаг үед чинь хаад ноёд олон хатан буулгадаг байсан болохоор одооны хэллэгээр ор хөнжлийнхөө ажилд сайн байж л авааль нөхрөө хажуудаа уях байх даа тийм үү? Хи хи.  

Зүчи

Эвий эвий, бага насандаа сэтгэлийн асар их дарамт, хямрал дор хүн болж хүмүүжсэн. Хаан эцэгтээ хүлээн зөвшөөрөгдөх гэж хүүхэд ахуйгаасаа асар их ухаан зарж, дүү нарынхаа дарамт, дээрэлхэлтийг амсаж, шаналж ирсэн. 

Ижий нь, эмээ ньь Боорчи нар харин түүнийг ихэд хайрлан, хамгаалан, өмгөөлөн өсгөсөн нь сэтгэлийн угт нь багахан итгэл найдвар төрүүлдэг байсан гэлтэй. 

Гаднах түр төрх нь өндөр, нуруулаг, царайлаг нэгэн байсан бололтой. Цэргийн эрдэмд ч сайн, ухаан ч сийрэг байсан бололтой. 

Сүүлд өөрийн өрх гэрийг үүсгэн, хүү Батдаа зүрхний угаас хайртай байж. Хүү Батдаа их ч олон зүйлийг захин хэлнэ. Хүү нь ч аавыгаа ихэд ойлгон, хүндэтгэнэ. Бат бол Чингис хааны дээд удам Добу мэргэний дүү Дува сохорын сүнс байсан гэж гарна. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй л дээ. 

Орос орны хувь тавиланг Зүчи, хүү Бат нь нэлээд донсолгосон. Энэхүү довтолгоо, донсолгоо нь эргээд Оросыг хүчирхэгжүүлэх хүчин зүйл болсон ч юм шиг. 

Боорчи

Хамгийн үнэнч шадар нь. Эзэн хааныхаа олон олон үйл хэрэгт дэргэд нь байж, хүчин зүтгэнэ. 

Хамгийн сэтгэл татагдам зүйл нь Зүчид хандах түүний үнэнч сэтгэл байлаа. 

Анхны хайрт амьсгалд хиртэж, алганд бяцармаар эмзэг, энхрий Гүмүдагаасаа маш харамсалтай, маш эмгэнэлтэйгээр хагацдаг нь түүнийг нэлээд хэрцгий болгон сэтгэлийг нь хоосолчихно. 

Хадааны төрсөн хүү Гэрэгэг дэргэдээ байлган, өөрийн хүү мэт өсгөн хүмүүжүүлнэ. Ингэснээрээ тэр өөрийн сэтгэлээ тайтгаруулан, тэнгэртээ сэтгэл амар одно. 

Зээ ингээд энэ номоо номын тавиуртаа хураая даа. Мөн "Сайн хаан Бат" гэдэг ном нэлээд олон жилийн өмнөөс л өрөөстэй бий. Түүнийгээ зориг гарган уншина аа. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье.