Гар урлал

Нэгэн арга хэмжээгээр эмэгтэйчүүдийн бүлгийн хамт олон оролцсон бүх хүмүүст ийм гар урлалын цүнх тараасан. Би бас нэгийг авсан. Яаж зүгээр байхав. Хэ хэ. 

100 хэдэн оролцогч нэг бүрт өгсөн. Мөн их хөдөлмөр өө гэж бодов. Жил бүр л нэг зүйл бэлэглэж тараадаг юм. Өмнөх жил юката буюу зуны кимоно бэлэглээд байсан. Би монголчууддаа хэлж, тэд сонирхоод авцгаасан. 

Зарим нэг нь япон хэл сонирхдог хүүхэддээ, хамаатныхаа хүүхдэд гээд л үзэж хараад авсан. Би бас зүгээр байгаагүй, нэгийг авсан. Япон хэл сурдаг, хааяадаа надтай хичээллэдэг хамаатныхаа шавьдаа. Дэл сул ном энэ тэр байвал тэр хамаатны хүүхэд нүдэнд харагддаг болсон байна лээ. Хо хо. 

Энэ жил нэг ном өгөх гээд бэлдсэн байгаа. Аминдаа өөрийнхөө хэмжээнд хэл ус сурахыг нь дэмжээд байгаа санаатай юм өө. 

Цүнхнийхээ зургийг оруулах гэж оршлоо их урт бичив. 

Ийм шар өнгөтэй. Оруулга хээ нь хар хөх өнгөтэй нь их гоё хослол болсон байхаар нь сүүлд сольчихсон. Ха ха. 

Цуг явсан хятад хүүхэн бас аваад, тэр цаана харагдаж байгаа оцон шувуунуудаа хийгээд байсан. Хүүхдүүд нь юм гэсэн. Оцон шувуунд нугасгүй дуртай, бүх юм нь оцон шувуутай. 

Нэг зүйлд дурлаж, мөнгө, сэтгэл зүрхээ зориулж буй тууштай занг нь үнэлмой. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Ногоон цай

Маччя буюу ногоон цайнд дуртай. 

Хааяа ингээд таарвал буцахгүй. Ажлаар ийш тийш явахын нэг гоё нь иднэ, ууна. За тоглосон юм аа, юм үзэж нүд тайлна. 

Хамт ирдэг амттанд нь нэг их дуртай биш ч гашуун амттай цайтайгаа зохицно гэж юүхэв. Идчихдэг. Хэ хэ. 

Цайныхаа энэ аяганд их ач холбогдол өгнө. Хийж өгч буй хүн нь ч, амтархан уух хүн нь ч. 

Уухдаа аягаа гартаа их л хүндэтгэлтэйгээр бариад нар зөв нэг эргүүлж аяганы хээ угалзыг харж баясан, шагшин магтах ёстой. Хэ хэ. 

Дараагийн өдөр нь япон амттан дууссан гээд ийм ууттай амттангаар дайлсан. Хатуу чихэр иддэгүй тул хамт явсан хүмүүстээ өгчихсөн. 

Бага зулзагын цэцэрлэгт бас цайны ёслолын өдөрлөг сард нэг удаа болдог байж билээ. Гашуун болохоор ярвайж ирээд амсаж байгаа зураг нь байдаг юм. Багш нь бас их л өхөөрдөөд байсан. 

Зарим нэг дунд болон ахлах сургуулийн дугуйлангийн төрөлд цайны ёслолын дугуйлан байдаг юм билээ. 

Та бүхэн ч гэсэн японд ирээд энэ ногоон цайтай таарвал заавал амсаж үзээрэй. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Ажлын хажуугаар

Ажлынхаа хажуугаар идэж уух ажил хийчихнэ ээ. 

Даргаараа дайлуулсан нь. Шинэков. Төрийн албанд шинээр орж ирж байгаа хүн. Би түүнээсээ асууна, манай хүн надаасаа асууна. Хоёулаа өмнө өөр ажил хийдэг байсан хоёр. Заримдаа ам нийлж төрийн албаны дүрэм журмын хачин жигтэйг гайхна. Хо хо. 

Нэгэн ахлах сургууль дээр очиж яриа хийх гээд явах замд жаахан цаг гараад, ойрхон кофе шопод оррод, намайг дайлаад, миний дарга юм болохоороо. Хи хи. 

Зулзагыг минь элэг нэгтэн минь дайлсан. Ээж хажуунаас нь ганц нэг халбагадсан. Ер нь амттанаа багасгаад, хүмүүсийнхээс бага зэрэг амсдаг болж байна. Яваандаа нэг их дуртай биш бол амсахгүй өнгөрч сурах санаатай. 

Дарга харьж явахдаа раамэнгаар дайлаад. Би угтаа гоймон идэхгүй байх санаатай ч өөр хоол байгаагүй тул захиалсан. Гэрийнхэн үүнд дуртай, идэхээр болбол би өөр юм захиалдаг юм. 

Гоймон идэхгүй байх санаатай. Хааяадаа бол иднэ. 

Бүтэн цагийн ажил хийгээд жаахан ядарч байгаа ч хааяадаа нэг иймэрхүү сэргээш хэрэглэчихээд л гүйж байна дөө. 

Халж эхлэх гээд л айдас хүйдэс...

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Хөзөр

Сая энд нэг олон улсын хэмжээний тэмцээн болсон юм аа. Ахмад настан голцуу хүмүүс, ганц нэг залуус ирж оролцов оо. 

Залуус нь хөзөр тоглоод суух юм аа. Цэнцэрэн минь. Үзэж харсан зүйлс нь дээд цэгтээ тулаад, ханаад цадчихсан бол нэг өөр хэрэг л дээ. Нэг дажгүй залуу байсан. Унадаг дугуй зээлж унаад буусан буудлынхаа ойр орчимтой танилцана гээд гарч харагдсан. 

Миний бодол. Гадаад хүмүүстэй ярьж хөөрөөд, хэл ус үздэг бол түүнийгээ ашиглаж, улс эх орноо сурталчлаад, гадаад найз нөхөдтэй болоод, гадны хүмүүсийн бодож санаж буйг танадаад гээд л нэлээд дипломат маягаар хандвал гэж бодоостой. 

Бодит байдал дээр ширээ тойрч сууснаа мөрийтэй бололтой хөзөр тоглоостой. Болоогүй ээ ширээн доороо япон сакэний цаасан сав нуугаастай. 

Тэгэхэд зохион байгуулж буй хүмүүс нь аятайнхан зохион байгуулчих гээд л, аятай тухтай байлгачих гээд л. Унаа хуншийг нь зохицуулчих гээд л. Улсынхаа аятайхан зүйлсийг таниулчих гээд л бөндөгнөөстэй. 

Хувиараа зугаалж яваа бол хамаа алга өө. Юугаа хийнэ надад хамаагүй л дээ. Гол нь найрамдалт харилцааны хүрээнд, олон улсын тэмцээнд ирж байгаа хүмүүс шүү дээ. 

Монгол эрчүүдийг би гайхдаг. Гэрээсээ гараад, эхнэрийнхээ хараанаас гарахаараа "уудаг". Шинийг мэдэх юмсан, соргог зүйл олоод сонсчих юмсан гэж боддоггүй, мэрийдэггүй. Гэрээс гарахаараа л ууж иддэгийг нь эхнэрүүд нь мэддэг болохоороо гэртээ дэргэдээ уях дуртай. 

Гэртээ байгаа хүмүүс чинь хөгжихгүй, улсдаа хэрэгтэй зүйл олж сонсохгүй нь ойлгомжтой тийм ээ? 

Дэргэдэх хань ижил ч өнгө ижил дүү. Гэхдээ тоглоомд тааруухан. Монголд хаа нэгтээ очиход нь багын найзууд, тэр найзууд гээд дагуулж яваад идэж уугаад байдаг. 

Уудгийгаа, наргидгийгаа нэг л их сонирхолтой амьдраад байна гэж ярьцгаадаг. Япончуудын уйтгартай амьдраад байгааг гайхацгаадаг. Хоёр өөр ард түмэн, аливаа зүйлд өгч буй үнэ цэнэ, үнэлэмж нь асар өөр улс байж. 

Би японд амьдарч байна гээд нэг их уйдсан юм алга. Харин ч өөрийнхөө дуртай ажлаа, дуртай хоббигоо хөөгөөд л явж байна. Харин ч энд байгаагийнх хүмүүс хэрхэн хоббитой болдог, хэрхэн түүндээ цаг гаргадаг гэх мэт аргыг нь бодит жишээн дээрээс нь суралцаад л явж байна. 

За баахан бурчихлаа. Үнэхээр тэр үед надад тэр хөзөр цаг үеэ олоогүй санагдаад, хэлээд л тавьчихсан. Тиймээс эндээ ч бас бичиж үлдээмээр санагдаад өө. 

Биднийг дэлхий хараад байхад шүү дээ. Гоё ном бариад суусан бол гэж бодогдсон. Адаглаад л ганц нэг япон үг, ганц нэг солонгос үг цээжлэх гээд толь бичиг тэврээд суусан бол биднийг харах гадны нүд, биднийг үнэлэх үнэлэмж өөр байсан байх гэж харамсаад болдоггүй ээ. 

Энэ харамслаа эндээ л бичиж тайлав. 

Саяхан нэг орой томилолтоор очсон газрынхаа өртөөний буудлын гадаах цэцгээр энэхүү харамслын бичвэрээ зөөллөж, өнгө оруулав. Удахгүй дахин нэг очиж буудаллана. Зочид буудлын өглөөний цай нь анхаарал татаж буй болно. 

Ойрын хэдэн жил зочид буудлаар яваагүй, тэсэн ядан хүлээнэм. Хэ хэ. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Ойрын сонин сайхан

Бичиж тайлагнах зүйл бол асар их. Үүнд уламжлалт арга хэмжээнүүдийн тухай ч бий. Шинэ соргог зүйл мэр сэр бий. 

Зулзагууд дор бүрнээ хичээгээд л. Бухимдах үедээ бухимдаад, инээх үедээ инээж хөөрөөд, хөөрөх үедээ хөөрцгөөгөөд л...

Бага зулзагын тамирын өдөрлөг болоод өнгөрөв. Хагас сайнд болох байсан чинь бороотой өдөр таарч хойшлоод, бүтэн сайнд ч бороотой тул дахин хойшлоод. Нэг өдөр ажлын өдөр зохион байгуулав. 

Ээж үдээс өмнө ажлаасаа чөлөө аваад л очиж үзэв. Аав чөлөө авч чадахааргүй чухал ажилтай тул гээд зулзагынхаа хэрхэн гүйснийг харж амжсангүй. Дараагаар нь хальт бичлэг л үзэв. 

Цар тахлаас хойш их төсөр зохион байгуулдаг болчихсон. Нэг бодлын их амар. 

Дунд зулзагын сонирхон хичээллэдэг үлээвэр найрал хөгжмийн зуны концерт болж өндөрлөв. Хотын дунд, ахлах сургуулиудын үлээвэр найрал хөгжмийн дугуйлангийн сурагчид оролцдог. 

Мөн ганц нэг томчуудын хамтлаг ч оролцоно. Очиж үзэв. Энэ жилээс бага сургуулийн сурагчид үзэхэд төлбөртэй болсон байв. Бид эхэндээ мэдэхгүй 2 л билет худалдаад авчихсан байсан чинь нэг нь үлдэх, эсвэл нэмж билет худалдаж авах болов. 

Хоёр залуугаа хөөж оруулчихаад, би өөрөө гадаа нь ширээ олж суугаад номоо дэлгэв. Үдээс хойш би багатайгаа хамт ганц нэг сургуулийн тоглолтыг үзсэн. 

Энэ зурагт харагдаж байгаа тэр дугуй ширээнүүдийг эзэгнэнхэн суух дуртай.Учир нь ажлын газрын ойрхон байдаг. Хүүхнүүд хэд хэдээрээ суугаад өдрийн хоолоо идэж харагддаг.

Би номын сан орохоосоо өмнө хааяа энд суудаг. Өдрийн хоолоо ажил дээрээ идчихдэг. Заримдаа гарч худалдаж авах үед энэ дугуй ширээнүүдийг түрүүлэн очиж эзэгнэх гэж хурдан хурдан алхана шүү дээ. 

Мөн яг энэ үеэр манга зураг зураачдын үзэсгэлэн гаргаж байсан. Үнэ төлбөргүй. Суугуул мужийн "ордон" энэ саруул гэрэл гэгээтэй барилга нь. 

Яг тэр бүтэн сайнд баг хорооны гал унтраах тухай сургалт болсон. Мөн бага сургуулийн нэрэмжит дахин ашиглагддаг хог цуглуулах арга хэмжээтэй байлаа. Нэг өдөр маш их зүйл амжуулсан, оролцсон, асар идэвхтэй өдөр байв. 

За тэгээд л нэг мэдсэн нэгдэх, нэг мэдсэн баасан гэх маягаар цаг хугацаа жирийж байна. 

Би нь өглөө, оройдоо ажлаа тараад алхаж байна. Нэг талдаа 25 минут. Одоогоор нэг их мэдэгдсэн зүйл алга. Нэг л мэдэхэд асар гуалиг болох байгаа гэсэн гэнэхэн мөрөөдөөд л алхаж байна. 

Блогчин Пиглет маань буцаж ирж байгаад баяртай байна. Бусдынхаар нь үе үе шагайгаад л явж байгаа шүү. Бичээд л яваарай та хэд минь. Аятайхан гэгээлэг зүйл уншмаар л байдаг шүү. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Тарган муур

Шинэ сарын мэнд ээ. ЕС-аа аваад хаячихлаа, одоо сайхан хариуцлагыг нь хүлээлгээд, орлогыг нь нотлуулаад, нотолж чадахгүй бол төлүүлээд, хөрөнгийг нь хураагаад гээд л явчихбал тийм ээ. 

5 сард Японд Хөдөө аж ахуйн сайд нь "би будаа худалдаж авч үзээгүй ээ, бэлгэнд авдаг" гэж хэлээд огцорчихсон шүү дээ.

Гэх мэтчилэн улс төржлөө хэд хоног. Холоос бас л их л идэвхтэй бичлээ. Хэ хэ. 

За ойрд монгол зохиолчийн номыг уншаагүй байсан болоод ч тэр үү? Ойрд ч гэж дээ, сүүлийн хоёр сард уншсан болон уншиж буй номнууд минь хэл ам сугалчих гэсэн нэртэй номнууд байлаа л даа. 

Мөн төрөлх хот Улаанбаатарт минь үйл явдал өрнөдөг нь цаанаа л нэг аятайхан мэдрэмж төрүүлэв. 

1 дүгээр сард бэлгэнд авсан. Баярлалаа, талархлаа. Уншаад эхлэхэд бас л өвөрмөц юм аа. Хоёр талаас нь ээлжилж уншина. Нэг гарчиг уншиж дуусгаад нөгөө талаас нь дараагийн гарчгийг уншина. 

Хөгжимчин хүний сэтгэл дотор ийм л байдаг гэмээр сонин сонин бодлуудыг уншив. Тоглодог хөгжим шигээ заримдаа уярам, заримдаа догшин, заримдаа гунигтай, заримдаа цоглог байдаг байх нь гэж бодогдов. 

Зохиолч хүн л ийм балай балай зүйл бодож, эргэлздэг байх гэмээр зүйл ч уншив. Бичих гэж буй, бичмээр буй зохиолынхоо агуулгыг үе үе бодож, самуурдаг, үймэрдэг бололтой юм гэж өмөөрөв.

Эцэстээ зохиолч, хөгжимчин хоёр нийлэн сүлэлдээд бүр ч утгагүй, бүр ч замбараагүй, бүр ойлгомжгүй болдог юм байна. "Зохиолчийн өөрийх нь хэлснээр хөгжим уран зохиолтой хурьцаж байгаа нөхцөлд ор дэвсгэр нь философи байвал зохилтой." гэдэг нь үнэн байх нь. 

Бусад яруу найргийх нь түүврийг уншиж үзнэ ээ. Анх удаагаа уншиж буй тул сонирхол татав. 

"Бичнэ гэдэг төсөөлөхөөс хамаагүй ярвигтай, тэр хэрээрээ амттай зүйл." 

"Хамгийн харамсалтай нь юу вэ гэхээр, хэн их хайрлана тэр нь илүү харуусаж, хэн их итгэсэн нь сэтгэл зүрхэндээ сэв сэмэрхийтэй хоцорно."

"Итгэл найдвар хамгийн сүүлд мөхдөг." А.Дюма

"Ганцаардал гэдэг бол өөртэйгөө байхын нэр. Тэгээд ч өөртэйгөө байсаар өөрийгөө таньсан хойноо бусдын байр байдлаас, магадгүй өөрийнх нь ч олж таниагүй байж мэдэх үнэн төрхийг нь олж хардаг."

"Эмэгтэй хүн ганцаардахаараа ээжийгээ биш, эр хүнийг л мөрөөсдөг юм билээ." 

Эмэгтэй олон янзын эр хүн хэрэгтэй гэж байна шүү. Хийл хөгжмөөр төлөөлүүлэн илэрхийлсэн нь оносон ч юм шиг. Ингэхэд надад ямар хийл хөгжим шиг эр тохирох юм бол гэж бодоод амжив. 

Маагийн ээжид тохирох эр буюу пластирь хийл шиг халамжтай эр байх. Хэ хэ. 

"Ганцаардал биднийг сул дорой болгодоггүй, ганцаардал биднийг бусдыг ойлгоход сургадаг."

-...эцэг эхдээ өгсөн амлалтаа зөрчиж байж өсөж том болно шүү дээ."

"Эмэгтэй хүн ургаж цэцэглэх гэж шороотой мөн ч их хутгалдах юм даа."

Гэх мэтээр хөөрхөн юм бодогдуулах үгс таарна. Зөвхөн миний харах өнцгөөс харахад л ийм байна. Та бүхний харах өнцөг бас нэг өөр тийм үү? 

Нэг зузаан хөөрхөн ном эхэлчихсэн. Дуусах дөхөөд л байна. Өөр чинь юу билээ? 

Сайхан зав гаргаж байгаад өмнөх шигээ өдөр бүр бичих юмсан гэж мөрөөдөөд л сууж байна. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Флоренцийн шидэт гүнж

Зээ хө, энэ номны учрыг нэг л ололгүй байсаар уншиж дуусгав. 

Осолдохгүй монголоор уншаад, хуудас нь ахиад л байсан. Утга нь харин ой тоонд минь үлдэж өгөхгүй явсаар төгсөв. Тийм ч болохоор тэр үү? Их удаан уншив. Түүнээс нэг их зузаан ном биш. 400 хүрэхгүй хуудастай. 

Салман Рушди " Флоренцийн шидэт гүнж". 

Акбар гэж нэг хүн гарна. 

Анжелика гэдэг бүсгүй гарна. Төмөр Тэмүжин хааны удмын гүнж гэсэн. Хосгүй гоо үзэсгэлэнтэй, ид шидийн увидастай байж...

Тэгээд л их сонин хэл ам сугалчих гэсэн газрын нэр, хүний нэр гарна. 

Номын хавтасны арын хэсэгт "Энэ романд Монголчуудын эртний удам угсаа, их Моголын Бабур, Акбар хаад, дэлхийн улс төрд макиавеллизм гэх нэр томъёог оруулсан италийн улс төрийн нэрт зүтгэлтэн, зохиолч Никколо Макиавелла гээд олон түүхт хүмүүс, түүхэн үйл явдал, бас түүхэн домгууд хэрхэн нийлэгжсэнийг олж унших болно. Бас түүхэн роман зохиогч ямар олон эх сурвалж ашигладагийг ч мэдэж болно."

Хэмээсэн байна. Гэтэл миний ойлгосон зүйл ховор. Хэ хэ. 

Шидэт бүсгүйн тухай хэн нэгэн харийн хүн өгүүлнэ. Үлгэр ч юм шиг, түүх ч юм шиг, бодит зүйл ч юм шиг л зүйлийг хүүрнэ өгүүлнэ. 

Нээрээ л дэлхийн талыг шахуу эзэлсэн өвөг дээдсүүдийн минь удам угсаа харин нутагт дуулиантай, шуугиантай, үлгэр домог мэт яригддаг, хүндлэгддэг, ад үзэгддэг, айлгадаг, сүрдүүлдэг гээд л үлгэр мэт, ид шид мэтээр яригдаж домог болон яригддаг байсан байх даа тийм ээ? 

Удам судар, үүх түүх сайтай бид эдүгээ нэг л хөлөө олохгүй, толгой нь самуурсан мэт л байна тийм үү? 

Эх оронд минь болж буй үйл явдлууд, сайд дарга нарынх нь зохисгүй үйлдлийг хараад өөрийн эрхгүй тэр их сайхан нэр төр, удам судартаа хир суулгаж байна даа гэж бодогдох...

За за нэг ном уншсанаа их юманд бодсон уу? Улс төржүүлээд. Хи хи. 

Унших явцад сүрхий сүрхий үгтэй тааралдав шүү дээ. Түүж бичих үү дээ. 

"Эр хүн яамаар байгаагаа гол төлөв өөрөө мэддэггүй. Ярьж байгаагаа хүсдэггүй нь дийлэнх. Эр хүн өөрт нь шаардлагатайг л хүсдэг".

"Эмэгтэй хүн эр хүнээр дутах нь эр хүн бүсгүй хүнээр дутдагаас бага. Тийм л учраас эр хүн хайртай бүсгүйгээсээ чанга зуурч байх нь чухал. Эс тэгвэл яваад л өгнө". 

Цагаадайн үр удам үзэсгэлэн гоо байсан шиг байгаа юм. Нэг тийм өгүүлбэр явж байсан. 

"Санаа гэдэг бол Сарны хоног буюу далай тэнгисийн түрлэг шиг цаг нь болохоор гарч ирээд өсч томрон бэхжих боловч дараа нь их дугуйн эргэлтээр хүч нь саарч, зүс онгоод бүрмөсөн замхардаг". 

"Зорилго нь аргаа зөвтгөдөг".

"Хайр дурлал эр хүнийг тэнэ болгочихдог юм". 

"Хэрэв харах өнцгөө зөв авах юм бол өнгөрсөн үеийн гэрэл одоо цагийг хамгийн орчин үеийн чийдэнгээс ч илүүгээр тодруулах чадвартай".

Монгол！ Могол！ гэдэг үг тухайн үедээ догшин хахь харь үг байжээ. Хадны мангаа гэдэг шиг л.

...Домог яриагаар бол Акбарын дээд өвөг Төмөрийг их зам дагууд жирийн жинчин тэмээчин дүрээр хэрэн хэссэн дээрэмчин явахад нь факир буюу илбэч бадарчин таарч уух уё, идэх юм гуйн: "Надад өл залгах юм өгч хайрла, оронд нь би чамд хаант улсаа бэлэглэе" гэсэнд Төмөр гуйсныг нь ёсоор болгосны дараа мөнөөх илбэч Төмөрт өөрийн өмсч явсан цувыг нөмрүүлээд ороолгож гарчээ. Арван нэг дэхээ ороолгоход нь уурсан хилэгнэсэн Төмөр нөмрөг цувыг хуу татан хаявал факир бээр: "Дахиад жаахан тэсчихсэн бол чиний удмын хаант улс илүү удаан тогтох байсан юм, одоо яая гэх вэ, чиний удмын арван нэг дэх үе дээр хаант улс чинь мөхөх юм байна" гэсэн гэдэг. 

Ийм домог гэх үү? Түүх гэх үү? Сонирхолтой зүйл уншлаа. 

Хаан хүн аливаа үйлд хувийн таалал юм уу, өс хонзондоо дөрлүүлэх эрхгүй. Эн тэргүүнд улс оронд нь чухамм юу хэрэгтэй тустайг бодо учиртай юм.

Энэ үгийг харин одооны төр засаг барьж буй хүмүүст уншуулмаар үг байх чинь вэ? Гэхдээ тэд уншихгүй л дээ. 

Мөн тухайн цаг үеийн ихэс дээдэс чинь загас наадуулж цэнгэхдээ маниийг хавьтуулахааргүй чадварлаг байсан юм байна тийм ээ. Хэ хэ. Эрчүүдийнхээ сэрлийг хөдөлгөхийн тулд анхилам үнэртүүлэгчийг эрийнхээ нөгөө нэг юунд нь түрхэх гэх мэтээр "оршил"-той байжээ. Хо хо. 

Яг ямар ургамал гэчихэв ээ. Тэмдэглэж авдаг байж. Одооныхор бол арома юм шиг байна тийм үү? Энэ аромагийн тухай нэг судална гэж бодсоор л...

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Амьсгал 3

Тэмдэглэлээ дуусгачих гэсэн чинь бичмээр санагдаад, хааяа үүгээр шагайхдаа бас нүдээ бэлчээчихмээр ганц нэг зүйлс байгаад байхаар нь үргэлжлүүлж байна өө. 

Амьсгалах, уушги тэлэх, урт амьдралын гол нууц нь амьсгалын төгсгөл буюу гүйцэд амьсгалаа гаргах аж. 

Энэхүү амьсгалаа гаргах нь их чулах шиг байна шүү. Энэ тухай нэлээд дэлгэрэнгүй тайлбарласан байв. 

...уушги тэлэгдэл нь амьсгал гаргахтай холбоотой өвчин байсан. Өвчтөнүүд цэвэр агаар уушгиндаа оруулж чадахгүйгээс болж өвдөж зовж байгаа биш харин амьсгалсан хуучин агаараа бүрэн хангалттай гаргаж чадахгүй байгаад учир нь байв...

Бодоод байсан, би ч мөн амьсгалаа гүйцэд гаргадаггүй юм билээ. Чухамхүү их л гүнзгий сорж амьсгална. Гаргахдаа харин тэгсгээд дуусгана. 

"Зохилдлогоот амьсгал" буюу бүтэн амьсгал гаргах урлаг гэж байдаг гэнэ. Үүнд суралцах хэрэгтэй шиг санагдав. 

Хэвийн хэмнэлээр амьсгалах үед уушги агаарт агуулагдаж байгаа хүчилтөрөгчийн гуравны нэгийг л шингээн авч хүчилтөрөгчийн дийлэнх хэсэг нь амьсгалаар биеэс буцаад гардаг. Удаан цөөн амьсгалснаар бидний уушги илүү их хүчилтөрөгчийн шингээдэг аж. 

...Удаан амьсгалын хэв маягийг дагахад тархинд очих цусны урсгалын хэмжээ нэмэгдэн бие эрхтний үйл ажиллагаа уялдаа холбоо сайжирч, зүрх, цусны эргэлт, мэдрэлийн систем оргил үр бүтээмжтэй ажиллах горимд шилжиж  байжээ...

Амьсгал авах, гаргах хугацаа болон минут дахь амьсгалын тоо яг ижил хэмтэй буюу 5.5 секундэд амьсгал авч, 5.5 секундэд гарган, минутад 5.5 удаа амьсгалах нь хамгийн өндөр үр дүнтэй ба уг хэмнэл нь Росари (загалмай бүхий эрхи барьж унших христийн шашны залбирал) унших үетэй ижил.

Өдөрт 5-10  минут ийм хэмнэлээр амьсгалах дасгал сургуулилт хийхэд л ач тусыг бүрэн хүртэх боломжтой. 

"Хэмнэлттэй амьсгал" буюу Уялдаат амьсгал. 

Эрүүл чийрэг, эрч хүчтэй байж, урт наслах амьсгалын алтан түлхүүр нь цөөн амьсгал авч, бага багаар , удаанаар гадагшуулах. Амьсгал, гэхдээ цөөн амьсгал. 

Зажлах. Бид хэдий их зажилна, төдий хэмжээгээрээ үүсгэгч эсийг ялгаруулж, яс нягтаршиж, төлжилтийг хурдасган, илүү залуу харагдаж, илүү сайн амьсгалдаг. 

Гэх мэт олон зүйл бичжээ. Өөрсдөө уншвал илүү ихийг мэдэх байх өө. 

Ийнхүү энэ номоо ёслол төгөлдөр төгсгөв. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүргэе. 

"Үшино то яки" шавар аяга

Өмнө нь ажиллаж байсан газрынхан минь надад бэлэг өгсөн. Цэцгийн баглаа, дурсгалын үгс, мөн кофены аяг тавагны хос. 

Энэ аягаа би өөрөө захиалсан юм өө. суугуул нутгийн минь гар урлалын нэгэн бүтээл. Хөөрхөн үнэтэй. Би бол их л нарийлах байх, тэгж байгаад өөртөө авна даа гэж бодоод л явдаг байсан юм. 

Хэрэгтэй, дурсгалтай зүйл юу байна гэж асуухаар нь сэтгэл шулуудан үүнийг л авмаар байна гээд хэлчихсэн. Зориг гаргасан л даа. Хүнээс үнэтэй цайтай юм авах чинь санаа зовоод байдаг юм аа. Хи хи. 

Ийм хар ногоон өнгө хосолсон. Шавар эдлэл. Амралтын өдрүүдэд үүндээ кофегоо хийж аваад л номоо дэлгээд сууна. Нэр нь "Үшино то яки". Орчин үеийн хэлбэр дүрстэй байна гэхээр нь үгүй ээ би эртний уламжлалт хэлбэр дүрс, технологиор хийснийг нь л авмаар байна аа л гэв. 

Хуучин ажлынхаа хэсэг бүлэг хүмүүстэй нэг орой уулзаж, ууж идсэн бас. Сайхан дурсамжтай яриа өрнүүлээд. Бас нэг даргыгаа бүгд ам нийлж муулсан. Ха ха. Японд ч бас зэвүүн зэвүүн дарга нар байна аа. 

Жич: Арын номыг нь уншаад л байгаа. Удахгүй дуусна даа. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Идсээр л уусаар л

Ажлаа сольсон гэж хэлсэн дээ. Тэгсэн чинь идэж уух ажил ч мөн нэмэгдсэн. Олоон жилийн өмнө бас яг л энэ ажлыг хийж байсан юм. Тэр үед ч гэсэн мөн идэж уух минь нэг ёсны ажлын минь нэгээхэн хэсэг байлаа шүү дээ. Хэ хэ.

Хүн болгоны өмнө ийм нэг жижигхэн тогоотой хоол их ирнэ ээ. Би дуртай. Ходоодны минь хэмжээгээр гардаг. Хажуугаар нь мөн өөр бас бус зууш гардаг болохоор цадна, хүүхнүүд бол дорхноо л цадчихдаг. 

Ихэвчлэн үхрийн мах байна. Хажууд нь мөөг, бас бус ногоо. Тухайн улиралын ногоо байх нь элбэг. 

Масло багахан шиг хийж байгаад шарах нь их амттай болдог. Мөн үнэр ч тансаг. Хэ хэ. 

Сашими буюу түүхий загас. Тусгай цуунд дүрж иднэ. Ингэхдээ тунхуу гэдэг ногоо жаахныг хольдог. Халуун ногоотой, ихэдвэл хамар луу сэнх гээд л явчихна шүү. 

Шинэ ажилчдаа хүлээн авч, нэг хуучин ажилтнаа өөр газар луу үдэж ууж идэх арга хэмжээ тун дажгүй өнгөрсөн. 

Гэхдээ эд нар хичнээн идэж уусан ч маргааш нь ажилдаа гозойж байдаг. Тэр тэгж идээд, ингэж уугаад гэж дэл сул яриа үүсгэхгүй. 

Ажил ажил гэсэн хүмүүс байдаг. 

Сүүлийн үед өөрчлөгдөж буй нэг зүйл бол тухайн өдөр томилолтоор ийш тийш явахдаа машинаар явахаар бол өглөө нь заавал согтуурал шалгах багаж үлээлгэж, архи ууж уу? Уусан архи нь гарч уу? гэж шалгадаг болсон байна лээ. 

Тэр орой манай дарга уугаагүй. Маргааш нь машинаараа гадуур ажилтай гээд. Түүнээс уудаг гар л даа. Хэ хэ. 

Ууж идсэн ч соёлтой байцгаая. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Амьсгал 2

Энэ номныхоо тухай бага сага бичээд, номоо хураая даа. Ширээн дээр минь хөглөрөөд, хүмүүс ад үзээд байна. Хэ хэ. 

Хамар агаарыг цэвэрлэж, халааж, чийглэж шингээлтийг хялбарчлах чухал үүрэгтэйг бараг хүн бүгд мэддэг хэдий ч хамар бэлгэ эрхтэн хөвчрөхгүй байх шалтгаан болж эсвэл хоол шингээлтийг сайжруулж, даавар ялгаруулж, цусны  даралт буулгах, бодисын солилцоог сайжруулж, эмэгтэйчүүдийн сарын тэмдгийн мөчлөгт хариу үйлдэл үзүүлж, хөлийн хурууны судсыг нээж, дурсамжуудыг ой санамжид хадгалах гээд бидний төсөөлж байгаагүй үй олон ажиллагаанд оролцоотой байдгийг хэн бүхэн мэддэггүй. Мөн хамрын үсний өтгөн, шингэн байх нь бид багтраатай болох эсэхэд нөлөөлдөг байна. 

Гэж байна шүү нөхөд минь. Хамрынхаа нүхэн доторх үсийг хайчилдаг хүнтэй таарч байлаа. Урт ургаад, ил гарч ирчихээд хэцүү л байдаг байх, хөндлөнгийн хүн харахад тийм ээ? 

Түүнчлэн хамрынхаа баруун болон зүүн нүхний алингаар нь амьсгалж байгаагаас шалтгаалж хүний тархины үйл ажиллагаанд үзүүлэх нөлөөлөл нь өөр өөр байдаг гэнэ. 

Тухайлбал баруун нүхээр амьсгалах нь цусны эргэлт хурдсаж, бие халан кортизолын түьшин, цусны даралт, зүрхний цохилт нэмэгддэг. Түүнчлэн тархины эсрэг тал буюу логик шийдвэр гаргалт, хэл яриа тооцоолох чадвартай холбоотой тархины зүүн урд хэсгийн цусан хангамжийг нэмэгдүүлдэг. 

Харин зүүн нүхээр амьсгалах нь барууныхаа эсрэг үр нөлөөтэй. Амарч тайвшрах, цусны даралт, биеийн дулааныг буулгаж, сэтгэл түгшилтийг багасгадаг. Мөн зүүн нүхний амьсгал нь парасимпатик мэдрэлийн системтэй хамааралтай ба бүтээлч сэтгэлгээ, сэтгэл хөдлөл, төсөөлөн бодох, сөрөг сэтгэл хөдлөлтэй холбоотой тархины баруун урд хэсгийн цусан хангамжийг нэмэгдүүлдэг. 

Үүнийг уншсан чинь тухайн нөхцөл байдал, эрхэлж буй ажлаасаа хамаараад шууд аль нүхээрээ амьсгалахаа тохируулчихаж баймаар бодогдов. Хэ хэ. 

Гэхдээ иогийн зарим нэг дасгалд хамрын нүхээрээ сэлгэн амьсгалах дасгал байдаг тийм ээ? Долоовор болон эрхий хуруугаа ашиглаад ээлжилж амьсгалаа аваарай гээд нэг дасгал хийж үзэж байсан юм. Олон жилийн өмнө. ДВД байдаг юм, надад. 

Тухайн үедээ сайн мэддэггүй байж. Тэгсэн тархины үйл ажиллагаанд нөлөөлөх нөлөөлөл нь өөр өөрбайж шүү дээ. Ном уншихын ач тус ийм их. Урд нь мэддэггүй, ойлгодоггүй байсан зүйлийг минь ойлгуулж, мэдүүлж, ухааруулдагт оршном.

За тэгээд олон эрдэмтэн судлаачдын хийсэн судалгааг дурдаж, амьсгалын тухай олон зүйлийг бичсэн байв. Мөн эртний Хятадын Тао судар зэрэгт энэхүү амьсгалын тухай ихэртнээс бичиж тэмдэглэж ирсэн байдаг юм байна. 

"Хамар бол тэнгэрлэг хаалга. Амьсгалаа хамраар авах ёстой. Эсрэгээр бүү хий. Эс бөгөөс амьсгал аюулд орж өвчин ирнэ."  Ⅷ зууны Хятадын Тао бичээс.

Амьдрал тэтгэгч амьсгал номын сүүлийн хуудасанд "Хэрэв үр хойчдоо хамгийн чухал захиас үгийг гэрээслэл болгон үлдээ гэвэл АМАА ХАА гэх хоср үг байх болно." гэж бичээстэй байдаг гэнэ. 

Тэгэхээр хамраараа амьсгалын ач тус, мөн зөв амьсгалахын ач тус гэж асар чухал байх нь ээ...

Үргэлжлэл ишлэлүүдийг дараа дахин нэг бичээд төгсгөх үү. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Нар зурсан нь

Хичээл эхлээд нэг их удаагүй байхад нь нээлттэй хичээл гэж болдог юм. Зулзагаа хичээлдээ хэр оролцож байгааг харангаа хичээлийн цаг дуусангуут эцэг эхийн хуралд сууна. 

Ангийн хойд хананд сурагчдын зурсан зургийг хадсан байв. 

зулзагынхаа зурсан зургийг шууд л олов. Харваас ойлгомжтой байсан. Хэ хэ. 

Багш "Миний нар" гэдэг сэдэв өгөөд дуртай өнгө, дуртай хэлбэрээр инээмсэглэж буй нар зурцгаая гэж л дээ. 

Бусад хүүхдүүд их хөөрхөн нар зурцгаажээ. Хаанаас нь ч харсан нар. Өнгө нь тэр алтан шаргал нар. Хи хи. 

Тэгсэн миний зулзагынхыг харцгаа. Ха ха. 

Зулзагын зурсан наран дээр аалз ирээд наалдчихсан. Ха ха. Хажуугаар нь гэхдээ солонго татаастай. 

Инээмсэглэл олж харсангүй. Аалзны өнгө төрхийг их сүрхий гаргаж будсан байхаар нь хайр хүрэв. Магтав. 

Нэг иймэрхүү сонинтойгоор шинэхэн сурагч минь хичээж л явна. 

Энэ сарын сүүлээр тамирын өдөрлөгтэй гээд өдөр бүр зааландаа бэлтгэл хийгээд ядарсан хүн байна. 

Ээжийгээ тарж ирэхээр энгэрт наалдаад, мөөмөө барьж эрч хүч аваад л. Ээж бас мээмдүүлж эрч хүчээ сэлбээд л. Ккк

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье. 

Ороонго дэнс

Жил бүрийн 5 дугаар сарын эхээр энд фүжигийн цэцэг буюу монгол хэлээр орооно дэнс, англиар wisteria гэдэг цэцэг дэлбээлж цэцгэнд дуртай хүмүүсийн мэлмийг мялаадаг. 

Би ч жил бүр очиж үзэх юмсан гэж бодсоор яваад хугацааг нь өнгөрөөчихдөг юм. 

Энэ жил зорин зорин гараад давхив. Аав ч эзгүй байсан тул хийцгүйрээд байсан юм л даа. Бага зулзагаа суулгаж аваад, нэг айлыг бас уруу татаад, хамтдаа явсан. 

60 гаран жилийн өмнө 4 мод суулгаад түүнийгээ усалж арчлаад, хэлбэр дүрсийг нь засаад, тулгуур мод энд тэнд нь хатгаж өгөөд, гадаад дотоодын жуулчдыг татаад байх юм. 

Газар дороо баялаггүй улс хүнээ хөгжүүлээд, хүн нь эргээд улсаа хөгжүүлээд байх юм өө. 

Нэгэн сүмийн гадаах 4 ширхэг аварга мод ийнхүү сүмийн лам нарын хүчинүзүтгэлээр жуулчдын нзд сэтгэлийг баясгана. Тэгэхэд манай лам нар юу хийдэг билээ? Манай Гандан хийдийн ойр хавьд юу байдаг билээ гэж харьцуулан бодоод амжина. 

Энэ зурган дээр ятга хөгжим харагдаж байгаа биз? Тухайн хотынхоо ахлах сургуулийн ятгын дугуйлангийн охидыг урьж авчраад, нэг ая тоглуулчихаж байгаа юм. 

Би ч охид минь хөгжмийн дугуйланд явдаг болохоор ч тэр юм уу? Цагийг нь тааруулж очиж сонссон. 

Явган хүний зориулалттай замаа хүртэл ингэж модоор хүрээлүүлээд, тэр модоо үс засаж байгаа юм шиг л засчихна. Хэ хэ. 

Эдний энэ нөр их хөдөлмөрийг гайхаж бишрэхээс аргагүй. Хар үүрээр босчихсон л хашаа хороогоо шүүрдээд байдаг улс шүү дээ. Би тэгэхэд хажууд нь нойроо харамлаад л хэвтээд байна. Яалтай? 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилт хүсье.