10 насандаа хийх 17 зүйл үргэлжлэл 2

Шууд эхлэнэ. 

3. Хорвоо ертөнцийн жам ёс, эцэг эхийн ярьж хэлж буйг нэг удаадаа эргэлзэн, тээнэглэзэн хүлээж авах. 

Юу ч боддоггүй хүмүүс дийлэнх хувийг эзэлдэг. Жишээ нь найзаас чинь захидлын хариу ирдэггүй, дугуйлангийн чинь холбоо харилцаа муу байх, амлалтаасаа биелүүлэхгүй байгаа нөхдийг хараад чи "энэ одоо юу бодож явдаг нөхөр вэ?" гэж боддог л биз дээ? 

Томчуудын хувьд ч энэ асуудал байж л байдаг. Найз нөхөд, ажлын хамтрагч, дарга, цэрэг, үйлчлүүлэгч гэх мэт хүмүүстэй харьцаж байхад "энэ хүн ер нь юу бодож байдаг байна аа?" гэж бодох явдал өдөрт дор хаяж 10 удаа гардаг. 

Ийм тохиодолд би "энэ хүн юу ч боддоггүй л хүн байна даа" гэж боддог болсон. Яагаад гэвэл үнэхээрийн хүмүүс юу ч бодолгүй, ямар ч бодолгүй л амьдарч байдаг. 

Ихэнх хүмүүс зөвхөн хариу үйлдлээр л амьдарч байдаг. Сэрүүлгийн дуунаар сэрж, ажилдаа явах, сургуульдаа явах, хийхгүй бол болохгүй дээ гэсэн зүйлээ л хийдэг. Алдвал уучлал хүсдэг, амжилттай байвал баярладаг, амжилтгүй байвал сэтгэлээр унадаг, аятайхан, хөөрхөн гэсэн хүн лүүгээ дөхдөг, үгүй гэж хэлэхээр сэтгэлээр унадаг, дотносхоороо баярладаг гэх мэт. 

Гэрлээд хүүхэдтэй болно, хүүхэд нь уйлахаар ядаргаатай юм гэж бодно, инээхээр нь өхөөрдөнө, өдөр хоногийг яаж ийгээд нэг юм өнгөрөөнө. Энэ бол өнөөгийн чиний гэр бүл. Ингэж л ихэнх хүмүүс амь зуудаг. 

Чи бодож, тунгааж амьдардаг уу? Эсвэл эргэн тойронд чинь болж буй зүйлд хариу өгөх гэж л амьдардаг уу? 

Энэ мэт боддоггүй хүмүүсийн дунд ганц нэг боддог хүмүүс амжилтанд хүрдэг. Ердөө 5-хан хувь нь л. 

Жишээлбэл бизнес эрхэлдэг бол "ийм үйлчилгээ байвал зүгээр юм даа" гэж бодон түүнийгээ хэрэгжүүлдэг хүн. 

Хайр дурлалд ч мөн адил. Найз охин минь ингэж бодох байсан даа, найз залуу минь ингэж бодох байсан даа гэж санаа тавьдаг хүн.

Хүмүүс хоорондын харилцаанд ч мөн адил. Ингээд хэлчихвэл гомдчихно доо, ингэж хэлбэл баярлана даа гэх мэт тунгаан бодож үйлдэл хийдэг хүн бусдыг өөртөө татдаг. 

Юу ч боддоггүй хүмүүстэй хэрхэн харьцах вэ? Тэдгээр хүмүүс нь нүдээ боочихоод л газраа онож ядан алхаж буй хүмүүс юм гэдгийг мэддэг байх. Тэгээд гэнэт мөргөлдвөл уурлалгүйгээр тэдний амьдрал ч хэцүү байгаа даа гэж бодох. 

Тэдний төлөө өөрийн сэтгэлийн амар амгалангаа алдах шаардлагагүй билээ. 

Хүмүүсийн 90 хувь нь эргэлзэнгээ амьдарч байдаг. Миний бие 40-өөд ном бичсэн. Тэдгээрийг уншсан хүмүүсээс ирдэг захидалд "өөрийн амьдралдаа би яг юу хийх гэж байгаагаа мэддэггүй" гэж бичсэн байдаг. 

Насны хувьд 20, 30, 40, 50, 60 настангууд. 10 хэдэн настай чиний өнцгөөс харахад томчууд улам л ухаантай болдог гэж бодож байгаа байх. Томчуудын амьдрал ч үнэндээ хэцүү, ажил, гэр бүл, мөнгө, хайр дурлал, хүүхэд өсгөх гээд л хийх зүйл асар их. 

Үнэхээр гүйлгээ ухаан сайтай бол чи өөрийн эргэн тойрны хүмүүсээ ажиглаж л байгаа байх. Өөрийн ээц аавыг оролцуулаад ихэнх нь буюу 90 хувь нь эргэлзэнгээ амьдардаг. Дараагийн 5 хувь нь "би зүгээр" гэж андуурдаг. Үлдсэн 5-хан хувь нь үнэхээрийн аз жаргалтай амьдардаг. 

Ажилдаа эргэлзэнэ, хайр дурлалд эргэлзэнэ, мөнгөнд эргэлзэнэ гэх мэт. Эргэлзээд байх юу байна аа, ажлаа солиход л болох юм биш үү гэж бодож магад. Гэхдээ томчуудын нийгэмд энэ нь бас л тийм амархан чадах зүйл биш. Яагаад гэвэл энэ нийгэм тийм төгс төгөлдөр бус.

Томчуудыг сайн ажиглах хэрэгтэй. Хэрэв юу ч бодолгүй амьдрах юм бол ийм болох нь гэдэг жишээ олныг цуглуулцгаая. Энэ бол энэ насны онцгой эрх юм. 

Хичээх л юм бол яаж ийгээд л болно доо гэдэг зүйл томчуудын ертөнцөд тийм ч  амар зүйл биш. Ажилдаа маш их хичээж зүтгэл гаргахаас илүүтэйгээр, олны итгэлийг олсон, олонд хүндлэгдсэн, олонд дэмжигдсэн хүн л амжилтанд хүрдэг гэдгийг мэддэг байх. 

Тэгвэл хичээхгүй байхад л болох юм биш үү гэж бодвол бас л эндүүрэл. Үлгэн салган ажиллах бус, өөрийн ажилдаа чин үнэнчээр зүтгэж буй хүнийг эргэн тойрон нь дэмжих сэдэл төрдөг. 

Мэдээж томчууд хичээж ажилладаг. Өөрийн ээж ааваа ажиглаад үзээрэй. Гэртээ юу ч хийхгүй, идэвхигүй байвал тэр чинь гэрээс гараад гадаад ертөнцөд маш их, бүр ядартлаа хичээжээ гэсэн үг. 

4. Аз жаргалтай, гайхалтай томчуудтай уулзаж танилцах. 

Хүний амьдрал ямар хүнтэй уулзаж танилцах, нөхөрлөхөөс ихээхэн хамааралтай. Жишээ нь хүн залилан байж мөнгө олдог хүнээр хүрээлүүлбэл тун удалгүй чи ч бас тийм л хүн болно. 

Хүн баяруулангаа ажилладаг бол хүн баярлахад баярладаг хүн болж, амжилтанд хүрэх нь элбэг. Хайраар дүүрэн хүмүүстэй хамтардаг бол мөн л хайр түгээсэн хүн болно. 

10, 20 насандаа ямар хүнтэй уулзаж нөхөрлөнө, тэднийхээ нөлөөнд маш амархан аввдаг. Маш амжилттай яваа хүнтэй учирвал юмыг яаж мэдэхэв амжилтанд хүрнэ, муу хүнтэй таарвал бас л нөлөөлөл нь муу уршигтай. 

Ямар хүн болмоор байна? Хүндэтгэл хүлээх хүнээ олж уулзах, ярилцах, нөхөрлөх. 

Ингэхдээ томчууд дунд ч аз жаргалтай хүн, аз жаргалгүй хүн байдгийг мэддэг байх. 

Аз жаргалтай гэгдэх томчуудын 3 болзол, нөхцөл. 1. Өөрийн хамгийн дуртай зүйлээ өдөр тутамдаа хийж буй хүн. 2. Хүмүүстэй найрсаг, сайхан харилцаатай байдаг хүн. 3. Өөрийгөө хэн бэ? гэдгийг мэддэг хүн. 

Мөн амжилттай яваа, аз жаргалтай хүмүүсийг хэрхэн олж уулзах вэ? Ядаж сардаа нэг удаа сайн дурын ажилд оролцох. Захидал бичих. Мэдээж тэр дороо хариу ирэхгүй нь ойлгомжтой. 

Ямартай ч энэ тухай өөрөө сайтар тунгааж бодож, эрэлхийлэх хэрэгтэй. Энэ аргыг өөрт чинь үлдээлээ. Нэг ёсондоо даалгавар...

5. 10 хэдэн настайдаа ээж аав чинь ямар байсныг төсөөлөх.

Чи яг одоо өөрийн ээж аавын үглээ, мөнгөний талаарх бодол, үйлдэл, биеийн галбир гээд л ямар нэгэн юманд нь сэтгэл дундуур байж магад. Энэ бол угийн та нарын дайраад гардаг жам. 

Гэхдээ ээж аавд чинь гэсэн 10 хэдтэй явсан үе бий гэж бодож үзсэн үү? Төсөөлөөд үздээ. Мөн асуугаад үз, ямар хүүхэд байсан тухай нь. Хамгийн ойрын жишээ шүү дээ. 

Хэрэв чи ээж аавдаа уур чинь хүрээд, эсэргүүцээд байвал чиний өөрийн дотор төстэй зан чанар байгаад, чи түүнийг хүлээж авмааргүй санагдаад байна аа гэсэн үг. 

Хэрэв тийм биш байсан бол "аан, иймэрхүү хүмүүс байдаг тэ" гэж бодоод л өнгөрөх байсан. 

Ээж аавынхаа хүүхэд насны тухай сонсоод хачин санагдаж магад. Гэхдээ л шантралгүй хойшид өөрөө яах ёстойгоо, юу хийх ёстойгоо тунгааж бодож болох юм. 

Удмын ген гээч зүйл чамд ч өвлөгдсөн учраас, хэрэв ээж аавын зан чанар таалагдахгүй бол чи өөрийн зуршлаа өөрчлөх, нэг бол авъяасаа хөгжүүлэх хэрэгтэй. 

Ээж аавынхаа багын мөрөөдлийг асууж үзэх. Юу бодож, ямар бэрхшээл тулгарч, бэрхшээлийг хэрхэн даван туулсан, мөрөөдөл нь биелсэн эсэх зэргийг нь асуух. 

Энэ мэт яриануудаас өөрийн явах зам, хийх ёстой зүйлээ тунгаан бодох хэрэгтэй. 

Мөн ээж аавынхаа сул тал, сайн чанарыг судалж үзэх. Өөрийн мэдэлгүй тэр сайн муу чанаруудыг нь чи дуурайх, өвлөсөн байж магад шүү дээ. Тэд аз жаргалтай байна уу? Тэдэнд сайн найз нөхөд байна уу? Тэдний мөнгөнд хандах хандлага гээд л...

Сайн муу чанарыг нь байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрч чадвал чиний сэтгэл санаа ч амар, амьдрал амгалан тайван болно.

6. Дуртай зүйл, дургүй зүйлээ ялгаж салгаж, мэддэг болох.

Аз жаргалтай амьдарахын нэг үндэс бол өөрийн юунд дуртай, юунд дургүйг мэддэг байх. 

Хүмүүсийн 90 хувь нь эргэлздэг гэсэн дээ. Үнэндээ тэд багадаа дуртай зүйл дургүй зүйлээ мэдэж аваагүйгээс болсон гэж боддог. Японы боловсролд дургүй зүйлдээ аль болох дуртай бол гэж заадаг. Японы соёлын нэгэн өвөрмөц ухагдахуун. 

Дургүй зүйлдээ дуртай болно гэдэг нь дуртай зүйл нь алга болж эхлэнэ гэсэн үг. Хүн ямар нэг зүйлд дурлах, ямар нэгэн зүйлд дургүй байх нь байх л хэвийн үзэгдэл. Энэ хоёрыг эрт мэдэж авснаар дуртай зүйлдээ цаг зарцуулж жаргал мэдрэх хугацаа төдий чинээ урт байна гэсэн үг шүү дээ. 

Амьдралынхаа турш үргэлжүүлнэ дээ гэсэн дуртай зүйлээ олоорой. 

Ийм зүйлд дуртай, ийм зүйлд дургүй гээд шулуухан хэлчихдэг байна гэдэг зоримог занд татагддаг хүн их. 

Аз жаргалтай амьдрахын бас нэгэн үндэс бол "сэтгэл догдлуулсан зүйлс"-ийг сонгож хийх хэрэгтэй. Хэрэв ийм догдлуулсан зүйл олдохгүй бол "хамгийн аймар" гэсэн зүйлийг сонгож хийгээд үзээрэй. 

Нүдний чинь өмнө 5 хаалга бий. 1. Аюулгүй хаалга. 2. Эрсдэл өндөртэй хаалга. 3. Хөгжилтэй зүйл тохиолдож магад хаалга. 4. Хүсэл эрмэлзлэлээ алдаж магад хаалга. 5. Алдвал бүгдийг алдчихаж магад хаалга. 

Эхний буюу аюулгүй хаалгыг л сөхөөд байвал хэдийгээр эрсдэл багатай ч уйтгартай байх болно. Тэнд ямар баяр баясал, өөрчлөлт байхгүй. Хүн гээч нь өөрөө уйтгартай зүйлээс ямагт зугтаж байдаг шуналтай. 

Нэг л амьдрах амьдралдаа олон хаалгыг татаж үзээсэй гэж хүсэх байна. 

Хүний амьдралын 4 хэв маяг бий. 

1. Дуртай зүйлээ хийгээд, мөнгөтэй байх.

2. Дуртай зүйлээ хийгээд, мөнгөгүй байх. 

3. Дургүй зүйлээ хийгээд, мөнгөтэй байх. 

4. Дургүй зүйлээ хийгээд, мөнгөгүй байх. 

Ихэнх хүмүүс дуртай зүйлээ хийх амьдралыг сонгодоггүй. Учир нь багаасаа "цамаан" байж болохгүй гэдэг сургаалийг сонсож ирсэнд байдаг. 

Ажил бол угаасаа л хэцүү, сонирхолгүй зүйл, тэвчих ёстой гэж боддог хүн цөөнгүй...

Яагаад дуртай зүйлээ хийн амьдарч болохгүй гэж? Аливаа бүхний эхлэл нь дуртай зүйлээ хийх л байдаг шүү дээ.

Өнөөдрийн бичвэрийг ингээд дуусгая. Бүтэн ном орчуулаад эхэллээ, цаадах чинь. Хэ хэ. 

Үргэлжлэлийг нь сонирхолтой гэвэл бичиж оруулна аа. Нэг ч гэсэн хүн сэтгэгдэл бичсэн байвал шүү. Хи хи. 

Хүн уншдаг үгүй нь мэдэгдэхгүй, ганцаараа л ингээд бичээд байх заримдаа сонин санагддаг ч, дуртай юм даа бичих. 

Дуртай зүйлээ хийх нь аз жаргалыг мэдрүүлдэг гэж үнэн шүү. 

За түр баяртай, бүгдэд нь амжилт хүсье ээ.

10 хэдэн насандаа хийх 17 зүйл үргэлжлэл

Шууд сэдэвтээ орох уу? Үгүй ээ, оршил бичилгүй боломгүй санагдаад байна. Хи хи. 

Сүүлийн үед уншихгүй байна тийм үү? Гэхдээ нэлээд олон жилийн өмнөөс л би тэгж дүгнээд байгаа. 

Ажлын шугамаар үе үе ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын зохион бичлэгийг япон хэлэнд хөрвүүлэх шаардлага гардаг юм. 

Тэгээд л боддог юм, оршил явсаар л төгсчихдөг. Өрнөл гэж барагтаа л бичигдэхгүй, нэг бол баахан он сар өдөр бичээд л "төгсөв" болчихдог. 

Заримдаа ч өөрөө санаа оноо нэмээд, урд хойно нь оруулаад орчуулчихдаг л даа. Заримдаа ч үнэнийг нь хэлээд буцаадаг. "Энэ нэг л орчуулж боломгүй байна аа" гээд л...

Би өөрөө тийм гоц гойд байгаагүй л дээ. Гэхдээ чинь одоо цаг үед, хэрхэн сайн зохион бичлэг бичих вэ? Хэрхэн эссэ бичих вэ? гэх мэт зааврууд их болчихсон тийм ээ? 

Тэр мэт заавруудыг уншихад л болох юм угтаа. Түүнээс бүр википедиагаас улаан цайм хуулмааргүй л байгаа юм. Тийм үү?

За сэдэвтээ орох уу даа?

1. Хүний амьдралд зөв хариулт гэж байдаггүй.

100 хүн байвал 100 янзын л амьдралын хэв маяг бий. Баян ядуу, их сургуульд сурсан сураагүй, эмч, багш, гэрлэсэн гэрлээгүй, гадаадад амьдарсан, байр худалдан авсан аваагүй гэх мэт. 

Өмнө чинь үй түмэн сонголт бий. Хязгааргүй тэр сонголтоос алийг нь сонгох нь өөрийн чинь дур. Чи л өөрөө шийднэ. 

Гэр, сургууль, ажил, компани, хамтдаа хооллодог дотно хүн гэхэд л 10 хүрэхгүй л хүн байдаг гэсэн судалгаа бий. 

Чи том болоод өөрөө л хичээхгүй бол ерөнхийдөө дээрхтэй адил л байх болов уу? За 20-иод найз нөхөдтой байлаа гэхэд 10 нь чамайг илүү сайн мэднэ. Тэрхүү 10 хүн нь хэн байх вэ? Ямар хүн байх вэ? гэдгийг чи л сонгоно. Энэ маш чухал сонголт байх болно. 

Тэрхүү чиний сонгосон 10 хүн нь ямар  нэгэн байдлаараа чамтай төстэй байх болов уу? Амьдралын хэв маяг, үзэл бодол гэх мэт. 

Хаана, ямар хүрээлэлд харъяалагдах вэ гэдгээс шалтгаалж хүний амьдрал өөр өөр байх нь мэдээжийн хэрэг. Хүн гээч нь тухайн харъяалагдаж буй бүлгийнхээ нөлөөллийг ихээр хүртэж байдаг. Тийм учраас ирээдүйд хаана, ямар бүлэгт харъяалагдах вэ гэдгээ сайтар тунгааж, сонгох хэрэгтэй. 

Чи өөрөө л сонго. Яагаад гэвэл чи тэр хүрээлэлд орж амьдарна, чиний өөрийн л  амьдрал учир...

Янз бүрийн мэргэжилтэй хүнтэй уулзаж ярилцахдаа нэг зүйлийг ойлгосон нь "хүний амьдралд зөв хариулт гэж үгүй". Жишээ нь их сургуулийн багшийн гэр бүлд сургуульдаа онц сайн сурах нь зөв, тамирчны гэр бүлд биеэ бялдаржуулах нь зөв, шашны номлогчийн гэр бүлд олны өмнө чадварлаг ярьдаг байх нь зөв гэх мэт тухайн гэр бүлийн нийгмийн байр сууриас хамаараад хариултууд нь өөр өөр. 

Хүний амьдрал бол тэр чигээрээ сонголтын үржүүлэх байдаг. Ямар ахлах сургуульд орох, ямар их сургуульд орох, ямар ажил хийх, ямар хүнийг сонгож гэрлэх, ямар найз нөхдөөр хүрээлүүлэх гээд л сонголтууд өмнө чинь дурайж байна. 

Эдгээр сонголтуудаас шалтгаалж хүмүүс хоорондын харилцаа ч хамааралтай байдаг. 

Гэхдээ дээрх бичсэн зүйлд хэт их шаналж, толгойгоо гашилгаж, санаа зовох хэрэггүй. Нэг ёсондоо гүнзгий хямраад хэрэггүй. 

Бүх юм санаснаар бүтдэг, санаснаар болдог зүйл ховор шүү дээ. Тийм болохоор тухайн цаг үед төрсөн мэдрэмжээрээ л сонгоход болно. 

Шийдэж ядаад, шийдэж цөхөөд, хямраад цаг алдаж байснаас ямартай ч сонголтоо хийгээд, үзээд алдах хэрэгтэй. Энэ үед оносон нь ч их шүү дээ. 

Харин нэгэнт сонголтоо хийсэн бол идэвхитэйгээр, хүчээ дайчлаад зүтгэх хэрэгтэй. 

Томчуудын дунд зүгээр л нэг урсгалаараа амьдарсан, үлгэн салган амьдарч буй нь их байдаг. 

Нүдний чинь өмнө дурайж буй сонголтуудаас хамаарч амьдрал чинь өөр байж болдог гэдгийг санаж явах...

2. Нийгмийн бүтэц, тогтолцоог ажиглах. 

Хорвоо ертөнц, нийгэм тэр аяараа дүрэм журам, тогтолцооны дагуу хөдөлж байдаг. Ялангуяа өнөөгийн хөрөнгөтний нийгэм нь өөрийн гэсэн өвөрмөц дүрэмтэй...

Ашигтай, мөнгө их олдог салбар, ашиггүй, мөнгө барагтаа л олдоггүй салбар ч бий. Хэдэн жилийн өмнөхөн ашигтай гэгддэг байсан салбар нийгмийн өөрчлөлтөнд тэсэлгүй үнэ цэнээ алдаж байдаг. 

Нийгэм дэх мөнгөний урсгалын тухай, үнэлгээний тухай мэдэх шаардлагатай. 

Өөрийн гэр бүл, хамаатан садан нь нийгмийн ямар зэрэглэлд, ангилалд байдаг тухай мэдэх хэрэгтэй. Ээж аавынхаа хийдэг ажлыг, тэдний орлого, хамаатан садангуудын орлого хэр хэмжээний вэ? 

Нийгэмдээ ашигтай үйл ажиллагаа явуулдаг уу? Ямар арга барилаар ажилладаг вэ? Хувийн компанитай юу? Компанийн ажилтан уу? Хөрөнгө оруулагч уу? Бизнес эрхэлдэг үү? 

Хамаатан садангууд, ээж аав чинь аз жаргалтайгаар ажлаа хийдэг үү? Нийгмийнхээ сайн сайханд хувь нэмрээ оруулж байна уу? Эргэн тойрных нь хүмүүс тэднийг дэмжиж байна уу?

Гэр бүлээрээ амжилттай яваа нь ч бий, эсрэгээрээ гэр бүлээрээ хэцүүхэн байдалтай нь ч бий. Тэдгээр нэгэн удам? дотроо танай гэр бүл дээгүүрт орж байна уу? Эсвэл доогуурт орж байна уу? Хэзээнээс ийм болов?

Гэх мэт бодож тунгааж байтал өөрийнхөө гарал үүслийг мэдэх болно. 

Өнөөдөр нийгмийн доогуур байр сууринд байлаа гээд энэ муу зүйл биш. Өөрийн өнөөгийн байр байдлыг мэдсэнээр хойшид хэрхэн амьдрах арга барилаа олоход чинь тус болно. 

Мөн одоогийн байр сууриа мэдсэнээр олж авсан зүйл, золиослосон зүйлээ мэдэж, хойшид өөрийн явмаар байгаа, очмоор байгаа газартаа хүрэх арга замаа олно гэсэн үг. 

Гэр бүлийнхний чинь одоогийн байр сууринд байгаа нь ямар нэгэн шалтгаантай байж таараа. Түүнийг шалгаж мэдсэнээр чи амдьралын шинэ хэв маягийг сонгох боломж нээгдэнэ. 

Сургууль гэдэг маш өвөрмөц ертөнц. Энэ насанд чи хамгийн эрх чөлөөгүй, элдэв дүрэм журамд баригдсан ертөнцөд амьдарч буй. Хүний амьдрал дахь хамгийн эрх чөлөөгүй үе гэж хэлэхэд хэтрүүлэг болохгүй л байх. 

Одоогийнхоос илүү эрх чөлөөгүй, баригдмал амьдрал гэвэл торны цаана хоригдох, нэг бол цэргийн амьдрал байна. 

Хаана амьдрах чинь ээж аавын сонголт, шаардлагаар шийдэгдэнэ. Хиймээр байгаа зүйл нь хязгаартай, мөн эдийн засгийн чөлөөт бус байдал. Хайр дурлал, өмчлөх эрх ч хязгаарлагдмал...

Дээрээс нь чиний одоо явж буй сургууль чинь нийгэм дэх хамгийн өвөрмөц ертөнц билээ. 100-гаад жилийн өмнө батлагдсан хөтөлбөрөөр багш нар хичээл заана.

Өнөөгийн нийгэмд 10 жилийн өмнөх, бүр 1 жилийн өмнөх бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ үзүүлбэл тэр компани тэр даруйдаа л дампуурах байх тийм үү? Ийм л хурдацтай өөрчлөгдөж буй нийгэмд огтоосоо ч өөрчлөгдөхгүй байгаа нь сургууль.

30 жилийн дараагаар л "сурах агуулгаа сонгох нь сурагч хүний эрх" гэдэг заалт орж ирэх байх, тэр болтол өнөөгийн нийгэмд дээрх эрх зөвшөөрөгдөөгүй л байна. 

Юу түгээнэ, юу өгнө түүнийгээ л авна. Энэ хорвоод олон янзын хууль үйлчилдэг. Жишээ нь дэлхийн таталцлын хууль. 

Хүмүүсийн харилцаа, мөнгө, бизнес, эрүүл мэнд зэрэгт ч энэхүү хууль үйлчилдэг. Хуулийн тухай мэдэхгүй юм чинь гээд түүнээс зугтах, тойрч гарах аргагүй. 

Зүтгэл гаргалгүйгээр үр дүн хүлээх нь утгагүй юм. Хичээл хийхгүй байж дүн дээшилсэнгүй, эелдэг харьцаагүй байж бусдаас эелдэг харьцсангүй гэж хүсэх зэрэг нь ахархан бодол юм. 

Тасралтгүй хичээллэх, зүтгэл гаргахад гарцаагүй дүн ахина. Өгөөд л, түгээгээд л байвал гарцаагүй үр өгөөж нь ирдэг гэдгийг мэдэж, түүнийг хэрэгжүүлдэг хүн амжилтанд хүрдэг. Аз жаргалтай амьдардаг. 

Миний бие үүнийг 19 настайдаа л ойлгосон. Тэгээд надад буй зүйл гэвэл олигтой зүйл байсангүй. Тэгээд эргэн тойрныхоо хүмүүст халуун дотно сэтгэл, хайрыг түгээхээр шийдсэн. 

Жишээ нь харилцаж буй хүнийхээ сайн талыг олж хэлэх, магтах. Хүний сайн талыг олж харж чаддаг хүний дэргэд хүмүүс аяндаа цугладаг. Хүний муу талыг л хардаг, муулдаг хүнээс хүмүүс дөлдөг. 

Нэг ёсондоо чи юу тараана, юу түгээнэ, юу өгнө тэр чинь л чамд буцаж ирнэ гэсэн үг. Энэ бол нэг ёсондоо таталцлын хүч билээ.

Мөн талархах сэтгэлээ ч мартаж болохгүй. Жижиг зүйлд ч талархах. 

Хүүе өнөөдөртөө өндөрлөе. Бараг бүгдийг нь орчуулаад оруулчих шиг боллоо. Дараагийн удаад маш товч бичихийг хичээнэ ээ. Нэг бол бичихгүй ч байж магад. Номоо буцаагаад өгчихвөл бичихгүй л болов уу? 

Түр баяртай. Бүгдэд нь амжилтын дээдийг хүсье. 

Сургуулиар сонин сайхан

Хэсэгтээ дахиад л дунд сургуулийн тухай бичих байх шүү. Хэсэгтээ ч гэж дээ, 3 жил. Хүүхдүүддээ бол урт хугацаа, томчууд бидэнд богино хугацаа байдаг гэж өмнөх туршлагаасаа мэдэж авсан. 

Учир нь яг энэ үеэр эд нар чинь шилжилтийн нас, бие хаад нь өөрчлөлт орох гэх мэтээр ааш зан нь огцом өөрчлөгддөг үе...

Зулзага гар хөлөө өргөж байгаад ангийн дарга болсон гэж хэллүү. Нэг хөвүүнтэй хамтдаа. Хичээл ихийн хажуугаар ангийн дарга нарын цуглаан болно. Юу ч ярьдаг юм бүү мэд. Хо хо. 

Ээж бас зүгээр байж чадалгүй нэг албанд сонгогдчихсон, ангийн эцэг эхийн төлөөлөл болж. Саналаараа болох хүн байдаггүй. Сугалаа сугалаад, таарчихдаг юмдаа. 

Бусад бага сургуулиас бас ирж суралцдаг тул, намайг мэддэггүй нэг аав 

-Япон хэл хэр мэдэх вэ? 

-Ойр зуур, өдөр тутмын ярианы хэлтэй.

-Өө, тэгвэл асуудалгүй, бусад ээж аавуудын дэмжлэгтэй болчихно.

-Аан за.

Хэ хэ. Өнөөх нь тэгсэн япон хэлээр роман уншдаг шд. Даруухан загнасан байна уу? Мэдээж толь бичиг ашиглаж роман уншдаг ч...

Гэрийнх нь харъяа дунд сургуульд ойр хавийнх нь бага сургуулиас хүүхдүүд нийлж суралцдаг. Газар газраасаа өөр байх, зулзагын сугуульд нийт 3 бага сургуулиас ирж суралцана. 

Тэгээд л шинэ найз нөхөд, шинэ хүрээлэл, шинэ үзэл бодол гэх мэт ухаан санаа  нь тэлэгдээд явна...

Саяхан бидний хэдэн эцэг эхийн төлөөлөл нэг цугласан. Сургуулиас гаргадаг жижиг сэтгүүлийн агуулгыг шийдэж, зураг хөрөг сонгож, хэвлэлийн газар барьж очдог ажил. Би ч ус цас хэлээ ашиглаад бас санаа оноогоо хэлээд амжсан. 

1 жил л болно,  уг нь гайгүй. Гэхдээ үе үе оройд цуглах нь заримдаа өөр юмтай давхцаад төвөг болох шинжтэй шүү. 

Манайхны эцэг эхийн зөвлөлийн ажлыг бодвол гайгүй л санагдсан. Манайд чинь юу вэ? Хүүхдээсээ дутахгүй дуулж бүжиглээд, жүжиглээд, уралдаад, тэмцэлдээд, урлагийн үзлэг, спорт өдөрлөг зохиочихдог юм билээ, тийм ээ?

Миний хувийн бодол шүү, төвөгтэй л санагдсан. Зүгээр л ажлаа хийгээд, оройдоо гэрээрээ тайван амгалан л суумаар...

Бүжгийн хувцас, жүжгийн хувцас жигдрэх гээд л элдэв зардал гарна аа даа. Би тэгж ганц нэгхэн өмсдөг хувцсанд мөнгө зармааргүй л санагддаг. Хүн хүний сонирхол, идэвхи өөр өөр юм даа...

Хаврын үзлэгүүд явагдсан. Зүрхний бичлэг, шээс, хараа, дотор, шүд гээд л. Гэснээс дахиад л шээснээс уураг гараад, хоёр дахиа өгсөн, дахиад уурагтай гарсан. Одоо бүр мэргэжлийн газар дахин шинжилгээ өг гэсэн. Явж амжаагүй л байна. 

Асуултууд нь их зүгээр, жишээ нь ойр хавийн хамаатан саданд чинь зүрхний өвчнөөр нас барсан хүн бий юу? Зүрхний хагалгаанд орсон хүн бий юу гэж асуудаг. 

Дээхэн шүү дээ, нэг монгол хүүхдийн зүрхний цохилт шуугиантай? байна гээд, дахин том эмнэлэгт шинжилгээ өгөөд, цоорхойтой байна гэж оношлогдоод. Гэхдээ явцыг нь харна, өөрөө битүүрдэг ч тохиолдол бий гээд, жил бүр улсын зардлаар хяналтанд орж үзүүлээд...

Ашгүй өөрөө байгалиараа битүүрээд, хагалгаанд орохооргүй болсон жишээ ч бий. Хэрэв хүндэрсэн бол, хэрэв монголдоо байгаад, үзүүлж харуулаагүй байсан бол, мэдэхгүй явсаар, хагалгаанд орох болсон бол гэж бодохоор...

Манайд эцэг эхийн урлагийн үзлэг, спорт өдөрлөг гэж байхаар иймэрхүү хүүхэддээ чиглэсэн эрүүл мэндийн үзлэг зэрэг арга хэмжээ авбал зүгээр санагддаг. 

Түүнээс хүүхдүүдийн дунд явагддаг урлагийн үзлэг, элдэв тэмцээнүүдийг үгүйсгээгүй шүү, харин ч байх ёстой. Гол нь дуулж чаддаг, чаддаггүй, хөдөлгөөний эвсэлтэй эвсэлгүй гээд бүгдийг л хамардаг байх ёстой тийм үү? 

За юу ярьж байлаа? Корона харьцангуй гайгүй? болоод элдэв арга хэмжээ уламжлалт аргаараа зохион байгуулагдах төлөвтэй. 

Зулзага яг эгч шигээ үлээвэр хөгжмийн дугуйланд орсон. Спортоор угаасаа явахгүй гэдгээ мэдсэн тул урлаг уран сайхнаараа дагнахаар шийдсэн. Дүрслэх урлагийн дугуйлан гэж бий. Зургийн дугуйланд тусдаа явдаг тул ороогүй. 

Японы цайны ёслол, цэцгийн урлагийн дугуйлан ч бий. Нэг ажигласан зүйл гэвэл спортын дугуйлан секц төрөл нь нэмэгдсэн байсан. Урлаг уран сайхны дугуйлан цөөхөн, 4-хөн байсан. 

Тэгэхээр спорт, хөдөлгөөн энэ сурагчид, хүүхдүүдийн ирээдүйд асар их үүрэгтэй гэдгийг нь харуулаад байна тийм ээ? Тамирын хичээлээс гадуур спорт дугуйланд заавал хамрагдах гээд үзэж тарах юм эд нар...

Гэснээс зулзага жин нэмчихлээ, зуны бассейны хичээлээс өмнө энэ гэдсийг яаж ийгээд багасгахгүй бол гэж байсан. Ээжийн нүдээр бол, хөөрхөн л мах шөл нь таарсан л харагдаад байгаа юм даа. Хэ хэ. 

Удахгүй нэг бяцхан концертод оролцоно. Эгчийг нь сурч байхад шилжиж ирсэн багш одоо ч багшилдаг юм билээ. Таниад сүйд л болов. 

Нэг иймэрхүү сонинтой, шинэ хөгжмийн нэр мэдэж авсан. Учир нь эгчээсээ өөр хөгжим дарж буй тул...

Багш нарын ажлын ачааллыг багасгах, иргэдийнхээ ажил амьдралын хэв маягийг сайжруулах гэж төрөөс янз бүрийн л арга хэмжээ авч байх шиг. Үүний нэг жишээ нь хичээлээс гадуурх дугуйланг ажлын өдөр заавал нэг өдөр амраах. Мөн бүтэн сайны дугуйланг хичээллэхгүй байлгах гэх мэт. 

Гэхдээ тэмцээн, уралдаан дөхсөн үед бол гарцаагүй л "илүү цаг"-аар хичээллээд байна. Дөнгөж шинээр орсон дунд сургуулийн 1 дүгээр ангийнхан дасан зохицох гэж бас л үгээ хэлж байх шиг. 

Өглөө 7:30 гэж гарна, 30 минут алхаж сургуульдаа хүрнэ. Орой дугуйлантай үед хичээлээ тараад 30 минут алхаж ирсээр байтал 19:00 цаг гэж иртээ ирээд, хоолоо иднэ, даалгавраа хийнэ...

Оройд унтах цаг нь яаж ийгээд л оройтно. Ээж яахав өрөвч юм болохоор, тэртэй тэргүй охид томроод гэрийн ажил, үр хүүхэд гээд хүссэн хүсээгүй хийх  болно гэж бодоод, гэрийн ажилд туслуулахгүйг хичээнэ. 

Мэдээж уур хүрэхээрээ бүх гэрийн ажлыг хийлгэх гэж үглэнэ. Ажил хийж сур, хэн ч булаагаад авахгүй сурсан эрдмийг чинь бла бла... Хо хо. 

Томорч буй зулзагуудтай ээж аавууд минь яадаг вэ? Туршлага зэргээсээ хэлээрэй...

 

Түр баяртай, бүгдэд нь амжилтын дээдийг хүсье...

10 насандаа хийх 17 зүйл

Өмнөх бичвэртээ дурдсан даа энэ номны тухай. Хонда Кен зохиолчийн "10 хэдэн насандаа хийх 17 зүйлс" гэдэг ном. 

Зулзага минь унших болов уу? гэж бодон зээлсэн гэж. 

Өөрөө ч уншчихлаа. Дараа загнаж үглэхдээ будаа идэх санаатай. Хи хи. 

Миний насанд ийм ном байсан бол ч "гялалзаад" өгөх байсан байх тийм үү? Хэ хэ. Худлаа л даа тийм ээ? 

Та бүхэн ч гэсэн 10 хэдтэй зулзагууд, дүү нартаа хэлж өгөөрэй.

Эхний удаад 17 зүйлийн гарчгийг орууллаа. Дараагийн бичвэрт дэлгэрэнгүй бичих үү? Гялс хариу...

1. Хүний амьдралд зөв хариулт гэж байдаггүй. 

2. Нийгмийн бүтэц, тогтолцоог ажиглах.

3. Хорвоо ертөнцийн жам ёс, эцэг эхийн хэлж ярьж буйг нэг удаадаа эргэлзэн, тээнэглэзэж хүлээн авах.

4. Аз жаргалтай, гайхалтай томчуудтай уулзаж танилцах.

5. 10 хэдэн настайдаа ээж аав чинь ямар байсныг төсөөлөх. 

6. Дуртай зүйл, дургүй зүйлээ ялгаж салгах, мэддэг болох.

7. Ирээдүйд юугаар хоолоо олж идэх вэ? гэдгээ бодох. 

8. "Үзэл бодол, сэтгэл хөдлөл" хоёр нь хүний амьдралыг хөдөлгөж байдгийг мэдэх.

9. Юу сурах тухайгаа бодох, тунгаах.

10. Анхны "аялал"-д явах.

11. Насан туршдаа нөхөрлөх найзтай болох.

12. Хайрлаж, дурлах.

13. Гадаад хэл сурах.

14. Амьдралд чинь асар том нөлөө үзүүлэх ном, кино зохиолтой учрах. 

15. Мөнгө болон бизнесийн талаар суралцах. 

16. Хувь заяаны тухай тунгаах бодох. 

17. Мөрөөдлөөрөө амьдрах.

Гэжээ. Юу бодогдож байна. Бага залуу нас нь эргэн дурсагдаж байна уу? Би өөрөө унших явцдаа юу билээ? гэж бас бодсон. Хэрэв ийм байсан бол? гэж ирээд л зарим нэг зүйл дээр ээж аавын хэлдэг ярьдагтай зөрдөг байснаа, гөжүүдэлдэг байснаа санав. 

Мөн яг одоо "Баян аав ядуу аав" гэдэг ном уншиж буйг ч хэлэх үү? Ер нь ээж аавуудын хэлдэг ярьдаг бол заримдаа маш худал тийм ээ. Хэ хэ. 

Би ч өөрөө зулзагууддаа маш том худлаа яриад л, үглээд л явна дөө, яалтай. 

Энэ мэт унших тусам мэддэг зүйлээр хомс санагдах юм чухам. Жавхлан юм даа...

За энэ номны дараагийн бичвэр хэзээ орохыг хэлж мэдэхгүй ч түр баяртай. 

Өө тийм, энэ насандаа уншсан байвал зохилтой номнуудын жагсаалт байсан. Ганц нэгийг нь л уншсан байна билээ. Зулзагадаа хэд хэдийг нь зээлж ирсэн чинь уншиж амжаагүй ээ. 

Нэг л номыг хүчээр, албадан, нэг болзолтойгоор уншуулсан. Гэхдээ өөрөө л уншсан гэсэн, яг уншиж байхад нь дэргэд нь харж хянаагүй тул, бас л эргэлзээтэй. 

Гэхдээ үүнийгээ ил хэлээгүй л дээ. Охиндоо итгэдэггүй бла бла гээд сөрсөн базаа хийх тул. Ха ха. 

Бүгдэд нь амжилтын дээдийг хүсье.

Зургийн хичээл

Бага зулзага бидэн хоёрын зургийн хичээл үе үе явагдана аа. 

Гэхдээ байна шүү, эрэгтэй хүүхэд арай өөр байна аа. Зорьж зурахгүй байна аа. Эгч нар өөрсдөө л цаас дэлгээд харандаа барьчихсан суудаг байсан шиг санаад...

Гэтэл энэ бага зулзага үгүй ээ. Сэлэм буу, үсэрсэн харайсан...

Гэнэт онгод нь бууж ирэхээрээ ингэж өнгө алаглуулна. Эгч нарын үлдээсэн, хэрэглэж байсан гэх мэт тосон харандааг утгаар нь ашигладаг.

Ээж өмнөх зулзагууд дээрээ туршсан аргаа одоо ч хэрэглэдэг. Том том цаас олж ирээд тавьчихдаг. Зургийн дэвтэр худалдаж авдаггүй. Яахав хаа нэгтээ бэлгэнд авсан дэвтэр байдаг л даа.

Ихэвчлэн ингэж нэг өнгөөр зурдаг. Энэ бол могой гэсэн. Ээж бас зураг авъяасгүй тул ингэж могой энэ тэрхэн зурахдаа сайн. Ха ха. Та бүхэн мэдэж байгаа тийм ээ?

Үе үе иймэрхүү хүн дүрст зурна. Үүнийг ээж ч бас чадна. Дэргэд нь өөр цаасан дээр дуурайлгаж зурсан. Өөрийг нь магтаад, дуурайж дагаж зурахаар цаанаа нэг тийм пээдгэр ээ, өнөөх чинь...

Энэ овоо том цаас шүү дээ угтаа. Нэг зураад суухаараа бас хөөрөн төвлөрөөд байгаа ч юм шиг санагддаг. Ингэж суутлаа их уддаг л болохоос. 

Хойшид сургуульд ороод, ямар байх нь уу? гэх мэтээр ээж ажиглалтаа хийгээд л яваа.

Ээжийн бүтээл хамт яваа. Яг аль нь гэдгийг хэлэхгүй ээ. Иччихлээ. Хи хи. Элдэв дүрс зуруулах гэж бас үзнэ. Ихэнхдээ зурахгүй. 

Өөрийнхөө нэрийг бичих гэж оролддог болсон байна лээ. Мэдээ орсон цагаасаа л харсан болохоор. Хичээлийнх нь бүхий л зүйл дээр нэр нь бичээстэй байдаг тул аяндаа нүдэлдэг бололтой.

Үүнийг хэн зурсан нь хэлүүлэлтгүй, ойлгомжтой тийм ээ? Чаддаг хүмүүс нь их бооно оо, чаддаг зүйлээрээ. Ха ха. 

Бурхан яагаад зарим хүнд олон чадвар заяаж, надад ямар ч чадвар өгдөггүй байна аа? Багаас нь тулж ажиллаад хөгжүүлсэн бол ганц нэг чадвар эзэмших л байсан байх даа?

Тухайн үед чинь улсын ажил гэж гүйгээд, бид өөрсдөө өсчихсөн шиг санагдаад...

Иймэрхүү үндсэн ажлынхаа хажуугаар номоо уншдаг шүү. Хэ хэ. 

Түр баяртай, бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Цэцгийн нэр

Ажлын газрын байрны доор нэг жижигхэн цэцгийн булан байдаг гэсэн дээ. Үе үе солигддог. 

Санахаараа очиж зураг авдаг юм. Жижигхэн хөөрхөн булан, сэтгэл баясгаад л...

Ягаан нь garnation буюу лиш цэцэг. Цэцэгсийн нэрсийг цээжлэх гэж, мартахгүй байх гэж аминдаа ингэж блогтоо оруулдаг юм. Мартчихна өө, гайхал тархи чинь.

Ээжүүдийн өдрөөр ээждээ бэлэглэдэг цэцэг. Америкийн ерөнхийлөгч хэн нь билээ дээ анх ээждээ өгснөөс үүдэлтэй гэж ярьдаг юм билээ. Энэ тухай хуучин блогтоо бичиж байсан. 

Дээрээс нь харахад ийм. Эхлээд заавал цэцгийн савных нь зургийг авдаг. Цэцэгнээсээ илүү анхаарал татна шүү зарим үед ч. 

За тэр нил өнгөтэй нь чимэглэлийн зориулалттай тариалдаг гэсэн байх шүү. Чимэглэлийн зориулалт бүхий ургамалдаа хамгийн алдартай нь гэж уншсан. Нэр ус нь allium sphaerocephalon буюу дугуй толгойт сонгино гэж олсон. хайж хайж. 

Хэр оновчтой орчуулга юм бүү мэд... 

Цагаан цэцгийг нь gypsophila, baby's breath буюу одон цэцэг гэдэг шиг байна. Японоор касүмисоо гэдэг гэнэ. 

Ногоон навчны нэрийг олж чадаагүй ээ. 

Ингээд нэрсийг нь хажууд нь бичээд тавьчихдаг юм билээ. Би л олж харахгүй, зөвхөн цэцгийг нь дараад байсан. Хэ хэ. Одооноос нэрсийг нь хамт дараад, ингэж хайж үзэж байна аа. 

Хово нандин цэцгийн нэрсээ байг гэхэд байнга тааралддаг цэцэгсийн нэрсийг цэцэгтэй нь хамт тогтоох юмсан тийм ээ? 

Өөрөө тарьж ургаалдаггүй болохоор цэцэгсээ бас танихдаа муу муу. Хичээнэ ээ...

Түр баяртай, бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье. 

Харизм

За жилийн өмнө шахуу бэлгэнд авсан ном шүү. Хамт бэлгэнд авсан 3 номны нэгийг нь уншсан. Энэ 2 дахь нь. Уншаад байгаа хэрнээ л уншаагүй ном зөндөө өрөөстэй байна лээ. 

Саяхан номын сангаа нэг янзалсан. Хамаа намаагүй өрөөд, зарим нь нэгийг нь давхарлаад байсныгаа эмхэлж цэгцэлсэн чинь зай гарсан шүү дээ. 

3 ном их ойрхон ирчихсэн яваа юмсан. Уулзалдах зав гардаггүй ээ. 

Харизм гэдэг үгийг хэдэн жилийн өмнөөс япон хэлээр их сонсоод л байсан. Зурагтаар амжилттай яваа захирлуудыг, дарга нарыг, бизнесмэнүүдийн тухай танилцуулахдаа их хэрэглээд байсан санагдана. 

Ойрд зурагт ерөөсөө үзэхгүй байгаа болохоор сүүлийн үед ямар үг хэллэг түлхүү хэрэглэгдэж байгаа юм бүү мэд. Зурагт асаахаар л бага зулзага өөрийн дуртай хүүхэлдэйн кино, нэг бол Харри Поттер үзээд байдаг юм. Аль болох асаахгүйг хичээж байгаа. 

Уншиж эхлээд эхэндээ жаахан ойлгомжгүй ч юм шиг санагдаад. Явцын дунд хэлэх гэсэн санааг нь ойлгож эхэлсэн.

Товчхондоо бол "Бусдыг өөртөө татах чадвар"-ыг "харизм" гээд байх шиг. Нэг ёсондоо бусдыг өөртөө соронздон татах урлаг, бараг шинжлэх ухаан гэсэн байна. 

За тэгээд энэ харизм нь төрөлхийн чанар бус өөрийгөө хөгжүүлж, боловсруулж, тусгайлан дадлага хийж байж олж авдаг, өөртөө суулгадаг чадвар юм байна.

Харизмыг эзэмшихийн тулд "харилцаж буй хүндээ анхаарлаа бүрэн хандуулах, халуун дотно мэдрэмж төрүүлэх, хүчирхэг байх" гэжээ. Энэ гурван чадварыг эзэмших.

Заримдаа бид хүнтэй ярьж байхдаа анхаарлаа шал өөр зүйлд явуулчихсан байдаг даа. Тэгснээ юу билээ гэж дахин асуух, лавлах үе гардаг даа. Үүнийгээ засах ёстой юм байна шүү.

Уулзаж буй хүндээ халуун дотно мэдрэмж төрүүлэх ч мэдээж чухал тийм ээ. Хааяа уулзсан хүн нэг тийм хөндий хүйтэн сэтгэгдэл төрүүлдэг дээ. Тэгэхэд бидэнд ямар байдаг билээ дээ? Хэрэв халуун дотно мэдрэмж авч чадахгүй бол дахин уулзах юмсан гэж бодогддоггүйтэй адил та ч мөн харилцаж буй хүндээ аятайхан мэдрэмж төрүүлэхийг хичээгээрэй...

 

Хүчирхэг байх тухайд бол мэдээж ойлгомжтой тийм ээ. Өөрийн гэсэн санхүүгийн боломжтой, өөрийн гэсэн байр суурьтай, хүчтэй, ухаантай, өөрийн хүрээллийн орчиндоо тодорхой нөлөө бүхий байх. 

Зарим нэг дасгал ажлууд нь дажгүй санагдсан. Тухайн үедээ хийж үзээгүй. 

Жишээ нь: "Таны дургүйг хүргэж байсан нэг хүнийг бодоорой". 

Өө миний дургүйг нэг байтугай хүн хүргэж байсан. 

Би ч өөрөө хүний дургүйг хүргэж байх магадлалтай. Үгүйсгэхгүй. Гэхдээ санаатайгаар бол биш л гэж найднам... Хэ хэ. 

"Хоосон цаас аваад тэр хүнд хэлсэндээ харамсаж явдаг зүйлсийг бичээрэй. Заавал бичээрэй. Бичлээ гээд буруудах зүйл огт үгүй. Үзэг бал аваад заавал гараараа бичих ээ мартав аа". 

 Юу хэлж байснаа санах юм алга өө. Ямартай ч тэдгээр хүмүүсийн хэлсэн үг, хийсэн үйлдэл нь зэвүүн гэдэг нь л санаанд тод.

"Бүх бодлоо цаасан дээр буулгасны дараа захиагаа хажуудаа тавиарай".

 Ингэж цаасан дээр буулгах дасгал хийсэнгүй ээ. Нэг зав гаргаж хийхийг хичээнэ ээ.

"Тэгээд шинэ цаасан дээр нөгөө хүнээ юу гэж хариулаасай гэж хүсэж байна тэрийгээ бичээрэй. Хийсэн үйлдэлдээ хариуцлага хүлээж буйгаар, таныг гомдоосон зүйлдээ уучлалт гуйж байгаагаар бичиж болно. Хийсэн үйлдлийнх нь үнэн зөвийг та шүүх шаардлагагүй. Зүгээр л үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч, уучлалт гуйж буйгаар бичихэд л хангалттай. Та өөрөө төсөөлж бичиж байгаа тул юу бичих нь таны л дур". 

Яг ингэж бичвэл ч харин нэг сайхан урамтай бичих байх шүү. Хи хи. Япон маягаар миний өмнө өвдгөн дээрээ суучихаад, "догэза" буюу шалан дээр духаа хүргэж уучлал гүйж байна гэж бичих юм шүү. Ха ха. 

"Дургүй хүндээ харизмтай хандах хэрэгтэй үе гарч болно. Хүнд муу санах нь харизмд муу нөлөөтэй, бодол санаа биеийн хэлэмжид сөргөөр нөлөөлдөг гэдгийг та мэдэх байх. Сөрөг бодол тээснээр таны бие л зовно. "Хүнд муу санах нь өөрөө хор уугаад өөр нэгнийг үхэхийг хүлээхтэй адил " гэсэн мэргэн үгэнд би их дуртай". гэжээ. 

Харин ч нэг санаж явмаар үг санагдлаа. 

Учиргүй уучиллаа гэж гүйж очоод, зууралдаад байх албагүй ч сэтгэл дотроо бол тоохгүй хаях, уучлаад орхих ёстой юм байна. Хэрэгжүүлнэ ээ. 

Өнөөдөртөө ингээд өндөрлөе. Үргэлжлэл бичиж магад...

Түр баяртай, бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Ээжүүдийн баяраар

Баярын мэнд ээ. 

5/14-нд "Ээжүүдийн өдөр" гэж болов. Эд нар "өдөр" гэдэг үг хэрэглэдэг. Яг баяр гэдэг үг хэрэглэхгүй. Ямар ч баярын өдрөө, тийм юмны өдөр, ийм юмны өдөр гээд явчихдаг. 

Тэгээд хуанли дээрээ улаанаар бичиж тэмдэглэдэг. Би ч заримдаа юуных нь өдрийг хэлж мэддэггүй, улаан өдөр, ашгүй амарна гэж баярладаг. Хо хо.

Жишээ нь "Хүүхдийн өдөр", "Ногоон өдөр", "Далайн өдөр", "Үндсэн хуулийн тэмдэглэлт өдөр" гэх мэт. 

Баяр гэдэг үг ороогүй болохоор манайхан шиг учиргүй ач холбогдол өгч баярладаггүй юм болов уу? Хэ хэ. 

Би өөрийнхөө өдрөөр юу хийв гэвэл үд болтол унтсан. Манай хэд гал тогоонд төмпөн шанага хангинуулаад л байсан. 

Бага зулзага сармис, лууван арилгаж өгсөн гэнэ. Дунд зулзага гурил зуурч өгсөн гэнэ. Босоод очсон чинь мах татчихсан сууж байсан хань ижил. 

Өглөөнөөс хойш зууралдаад иймхэн ажил амжуулсан юм уу? гэж үглэв. Миний энэ ам уу? Ха ха. 

За тэгээд эд нарыг харвал бүтэхгүй юм байна гээд л шууд л ам гар хоёр минь зэрэг хөдөлсөн. Өдөр оройн хоолоо нэг мөсөн л идлээ. Хи хи. 

Чимхэхээсээ залхуурсан. Ёстой амар, гурил жаахан нялцгай, урмыг нь бодоод магтсан. Дахин зуурч өгөөрэй гэсэн өнөөх маань өө бүтэхгүй бүтэхгүй л гэж байна лээ. 

Монголд байсан бол өдөр бүр гурил зуурч байгаа шд үр минь ээ л гэлээ. 

Жаахан оройхон тийшээ эгч, ээжээ таны өдөр биз дээ? Амттан идэхгүй юм уу? гэж шалаад. Тэгсэн ашгүй алтан хөрш минь ийм бялуу 2 хэрчмийг оруулж өгсөн. Өөрөө хийсэн, мэдээж.

Тарагтай. Надад таалагдаад, бага зулзагат бас таалагддаг. Амттай. Өмнө нь ч хэд хэдэн удаа оруулж ирсэн өгсөн болохоор бид ч амтархан идсэн. Тэгсэн чинь эгч би тийм ч дуртай биш гэж хошуугаа унжуулаад. Аав нь ойрхон дэлгүүр гарсан. 

Тэгсэн ийм жижиг бялуу аваад ирсэн. Бяслагтай нь илүү амттай байлаа. Гэснээс бид ойрд том бялуу авахгүй байгаа. Иймэрхүү жижиг бялуугаар болгоод байгаа. 

Юм үнэд ороод том бялуу нэлээд үнэтэй санагдаад, дээрээс нь таргална, сахарын хэмжээ их гэж бодоод. Нэгэнт авчихсан юм чинь идэж л таарна, тэгэхээр иймэрхүү багаханыг авбал идэх хэмжээ нь ч гэсэн бага юм даа гэж бодогдоод... 

Зөв биз дээ? Гялс хариу...

Ээж үүнээс л ахиухан идсэн. Хи хи. Жаахан эсгэлэндүү ч эрүүл гээд л. Өөрсдийн нутагтаа тариалсан. Бүр суугуул нутгийх. Түүнээс японы хаа сайгүй л тариалдаг. Орохдоо мөнгө төлж ороод хүссэн хэмжээгээрээ түүж иддэг ч газар бий. 

Нэг дор бол их идэж чаддаггүй юм билээ, хүн гэдэг чинь их сонин. Хи хи.

Дарсгүйгээр баярыг төсөөлшгүй. Монгол хүний гэм биш зан юм даа. Жавхлан юм аа, жингээ хасах гэж байж. Хэ хэ. Хажуудах хань ижил бас их уруу татах юм аа...

Гэхдээ энэ улаан дарс шимихээ эрс цөөлсөн. Мэдээж тийм их үнэтэйг нь авч ууж чадахгүй ч үе үе авдаг байсныгаа сардаа ядаж нэг болгож цөөлсөн. Зарим нэг сар бүр уухгүйг хичээж байгаа. 

Ижий аав минь сонсвол ухаан алдах байх аа, зарим нэг сар уулгүй тэсдэг гэдгийг олоод уншчихвал ч. Хэ хэ. Та нар хэлчихэв ээ. Ккк. 

Гадуур лиш цэцэг ихээр зарагдсан байх. Ойрд дэлгүүр хэсээгүй ээ. Яг таг хэрэгтэй гэснийгээ аваад л гардаг. Илүү дутуу юунд ч нүд минь явахаа больсон. Угаасаа гэрийнхээ элдэв юмсыг хараад, хийх газар олдохгүй болохоор. 

Одоо өмсдөг хэдэн хувцсаа хүртэл ад үзээд байдаг болсон. Ха ха. Ажилтай гэрийн эзэгтэй нар шиг эвхэж шүүгээнд хийхгүй, нэг газар тохож байгаад л аваад өмсчихдөг болсон. Яанам бэ? Над шиг хүн хэр олон байдаг бол? Хань татмаар байна шүү. 

За ээжүүдийн өдрөөр жинхэнэ лазантрий хөдөлсөн, ам хөдөлсөн өдөр байлаа. Ажилдаа гарч л нэг юм нийгмийн нэг гишүүн гэдгээ мэдрэх юм даа, Түүнээс ч гэрт амрахаар бүр нэг сонин болчих юм...

Хавар цагийн ядаргаа одоо илрэх гээд байна тийм үү? 

За бүр баяртай. Бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Мөнгөний боловсрол

Энэ удаагийн ном "Мөнгөний боловсрол хэрхэн олгох вэ?" гэдэг  ном. Санаандгүй тааралдаад зээлчихсэн. 

Бага, дунд сургуулийн эцэг эхийн хурал цуглааны лекцийн их эрэлт, хэрэгцээт сэдэв гэсэн байхаар нь сонирхов. 

Бага зулзага дээрээ л туршихаас, дээд 2 нь ч одоо лөөлөө болсон байх. Хэ хэ. 

Олон зүйл нуршихгүй ээ. Шууд эхэлнэ. Аль болох бага ангийн 1-3 ангид нь мөнгөтэй харьцуулж эхлэх. 

Ингэж өгөхдөө гэрийн ажлаас туслалцвал маш бага хэмжээгээр өгөх. Жишээ нь ванн угааж өгвөл 50 иен. Хог асгаж өгвөл 10 иен гэх мэт. 

Гэрийн ямар нэг ажилд туслалцуулаад мөнгө өгөхдөө аль болох бага хэмжээнээс эхлэх.

Үүрэгт хийх ёстой ажлаа цалгардуулсан, оромдсон гэх мэт үед мөнгө өгөлгүй өнжих. Энэ нь ямарваа нэг ажлыг муу хийвэл, сэтгэлээсээ хийхгүй бол мөнгө олддоггүй байх нь гэж ухаарна. 

Ингэж гэрийн ажилд туслалцуулаад мөнгө өгөх нь хэдийгээр мөнгө авч байгаа ч гэсэн гэрийнхэндээ багахан ч гэсэн өөрийн хувь нэмрээ оруулж байна гэж итгэл төрнө. 

Мөнгөтэй харьцаад ирэхээр хүүхдийн тань өмнө нь харж байгаагүй зан чанар илэрнэ. "Хөөх манай энэ ийм харамч билүү? Ийм нарийн билүү?". Эсвэл "Ийм үрэлгэн билүү?, мөнгөний төлөө юу ч хийхээс буцахгүй нь ээ" гэх мэт ааш араншинг нь олж харна.

Энэ мэт үүрэгт ажлаа сайн бөгөөд тогтмол хийгээд ирэхэд нь сар бүр тодорхой хэмжээний гарын мөнгө өгдөг болох. Энэ үед мэдээж анги ч дэвшинэ. Мэдээж гэрийн ажлыг үргэлжлүүлэн хийлгэнэ. 

Магтахаа мартаж болохгүй. 

Гарын мөнгөө өөрөө зохицуулж хүссэн юм аа авдаг болгох. Бага байхад нь бол ээж оролцох, үе үе өөрт нь тохирсон жижиг зүйлийг даалгах. Хамгийн их хүссэн зүйлээ авах. 

Юуг ээж аав авч өгөх, юуг өөрийн мөнгөөр авах гэх мэтийг ярилцаж тохиролцох. Сар бүр өгдөг мөнгө нь гэрийнх нь санхүүгээс илүүчилж өгдөг гэдгийг сайн ойлгуулах.

Мөнгөгүй болчихлоо гээд дараа сарынхаа мөнгийг урьдчилан авах гэхэд нь өгч болохгүй. Мөнгөгүй байх үеийн мэдрэмж, яагаад мөнгөө дуусгачихав? гэж тунгаадаг болно. 

Мөн ирэх сарын мөнгө өгтөл тэснэ, тэвчинэ, ирэх сарыг хүлээнэ гэх мэтээр хүүхэд тань хөгжиж байна л гэсэн үг.

Сар бүрийн мөнгөний хэмжээгээ нэмэхийг хүсэхэд нь учир шалтгааныг сайтар асуух, өөрөөр нь тайлбарлуулах. Томроод хэрэглээ ихэссэн байж мэднэ, нэг бол юмны үнэ нэмэгдсэн ч байж магад учир. 

Ингэхдээ гол нь таныг буулгаж авах, таныг хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр аргагүйд хүргэх тайлбар тавиулах хэрэгтэй шүү. 

Хүүхэд чинь мөнгөө дэмий зүйлд үрээд дуусчихсан, тэгсэн дахин хүссэн зүйд нь гарч ирээд түүнийгээ авч чадахгүй, мөнгө нь хүрэхгүй гэж урваганаад, уйтгарлаад, шалсан ч авч өгч болохгүй, мөнгө өгч болохгүй. Нэг ёсондоо өрөвдөж болохгүй. 

Алдаж онож байж хөгжинө. Энэ сарынхаа мөнгийг дэмий зүйлд үрчихлээ дээ, хойшид мөнгөө ариг гамтай хэрэглэнэ ээ гэж боддог болно. 

Хаа нэгтээ уур хүргэсэн тохиолдолд мөнгөний хэмжээг багасгаж болно. Жишээ нь хийх ёстой ажлаа цалгардуулсан гэх мэт тохиолдолд. 

Хүссэн болгоныг нь авч өгөхгүй байх. Хүний амьдралд хүссэн болгоноо авч чадахгүй байх, хүссэн болгон нь биелэхгүй байх нь их гэдгийг ойлгуулах. 

Хүүхэд ээж аавыгаа дуурайдаг учир та өөрийн мөнгөний хэрэглээндээ, мөнгөнд хандаж буй хандлагандаа ч мөн анхаарах. Хэрэв үрэлгэн зантай бол бүр ч болгоомжтой хандах хэрэгтэй...

Эмээ өвөө нар ач зээгээ эрхлүүлэх гээд байдаг тул гэр бүлийн дүрмээ сайн тайлбарлаж ойлгуулах. Нэг дор их мөнгө өгч болохгүй гэж хэлэх. Харин төрсөн өдөр, зул сарын баяраар жинтэйхэн бэлэг өгч болно гэж хэлэх. 

Хүүхэд заримдаа ээж аавын түрийвчнээс дур мэдэн мөнгө авчих тохиолдол байдаг. Энэ үед яагаад авсныг нь асууж ярилцах. 

Найзууд нь хүссэн зүйлээ авахуулдаг байхад би чаддаггүй, манай ээж аав авч өгдөггүй гэж гомдоллох тохиолдол байдаг. Энэ үед айл бүр өөр өөрийн гэсэн орлого зарлагатай, манай гэрийн хувьд ийм ийм байдаг, ийм ийм зүйлд мөнгө зардаг, ийм хэмжээний орлоготой гэх мэтээр ярьж ойлгуулах. 

Заавал шинэ зүйл гэлтгүй зарим үед хуучин зүйл худалдаж авч, хэрэглэсэн ч болно гэж ойлгуулах. 

Хүүхэддээ амласан бол та ч гэсэн амлалтаа биелүүлж байх. Ингэснээр хүүхэд тань танд итгэж, юмаа нуулгүй ярьдаг болох. 

Юм худалдаж авч өгөхдөө тэдэн төгрөг дотор л авч өгнө шүү гэж хэмжээ тогтоох. 

Мөнгөө хэрэглэсэн талаар нь дэвтэр хөтлүүлэх. Ингэснээр мөнгөнийхөө үлдэгдлийг мэдэж, худалдаж авах зүйлээ ч дэс дараалалд оруулж, зарим нэгийг нь больж сурна. 

Хадгаламж чухал гэдгийг хэлж ойлгуулах. Өөрийнх нь мөнгөнөөс тодорхой хэмжээг нь данс нээж хадгалах. Амьдралд юу ч тохиолдож болно гэдгийг хэлж ойлгуулах. Тэр үед хэнээс гуйлгүй өөрсдөө яаж ийгээд хадгаламжаараа төлөх хэрэг гардгийг ойлгуулах. 

Ирээдүйд нь мөнгө нэлээд хэмжээгээр хэрэг болох тухай, мөрөөдлөө биелүүлэхэд ч мөнгө тодорхой хэмжээгээр хэрэг болдог тухай ярилцаж, дэмжих.

Мөнгөнд талархаж сургах. 1 төгрөг байсан ч хүндэтгэлтэйгээр, талархаж хандахыг хэлж ойлгуулах. 

Гэх мэтээр бичжээ. Комик хэлбэрээр бас хөөрхөн ээж хүү, ээж охин, ээж аав хүүхэд, үе үе эмээ өвөө гарч ирнэ. Хэ хэ. Зохиолч нь Такэя Кимико. 2012.4.20-нд хэвлэгдэж гарсан ном. 

Өөрийнхөө мөнгөнд хандах хандлагыг нэг тунгаан бодлоо. Нэлээд хэмнэлттэй талдаа. Үрэлгэн зан нь гайгүй. Гэхдээ мэдээж үе үе доргино. Хэ хэ. Хадгалах хэрэгтэй гэж үглэдэг талдаа. Хэ хэ. 

О. зулзагадаа ахлах ангид ороход нь өгдөг болсон. Гэхдээ сар бүр тогтсон мөнгө ч бас биш юм байна. Хэрэгтэй үедээ хэлээд авдаг байсан. Одоо ганцаараа бие дааж амьдраад, залуу ч байна, үрэлгэн талдаа санагдсан. Ккк. 

Дунд зулзагын мөнгө овоо болсон. Жаахныг аваад бусдыг нь ээж хадгалдаг. Дансанд бол хийгээгүй л байна. Ээж ч авахгүйг хичээдэг. Заримдаа бэлэн мөнгө хэрэг болоод нууцаар авчихаад, маргааш нь гялс буцааж хийдэг. Хи хи. 

Бага зулзага одоогоор мэдэж юм алга, үлэг гүрвэл авахуулна, ээжид мөнгө байхгүй бол эмээ өвөөгөөс асууя гэдпэг. Хэ хэ. Азаар өнөөдүүл нь хол, дээрээс нь ханшны зөрүүтэй тул тэтгэврийн насны 2 хөгшинд ахдана. Ганц нэг хүмүүсийн өгсөн мөнгийг нь хадгалахыг хичээдэг. Төрөхөд нь өгсөн мөнгийг үрчихсэн. Жавхлан юм дөө. Одооноос хадгална аа яс.

За тэгээд хичээгээрэй, ижий аав, эмээ өвөө нар минь. Манай монгол хүүхдүүд харьцангуй гайгүй байх өө, хэт тансагуудыг эс тооцвол...

Түр баяртай, бүгдэд нь мөнгө, эрүүл энх, аз жаргал гээд бүхнийг хүсье.

Баярын амттан

Алтан долоо хоногоор мэдээж идсэн уусан. Гэхдээ насан багынх шигээ хамаа намаагүй ууж идээгүй ээ. Нас намбандаа байсан. Бас ч гэж танагтай. Хэ хэ. 

Суугуул нутгийн амттан. Baumkuchen. Амттай. Бид амаа олохгүй идсэн. Хи хи. Найзын бэлэг. 

Орцонд нь хэрэглэдэг өндөг нь нэлээд өндөр зэрэглэлийн чанартай өндөг ашигладаг гэдгээрээ алдартай газар. Баяраар дахиж очилтгүй, энгийн үед ч дараалал ихтэй газар чинь баярын өдөр бүр ч их хүнтэй байсан гэсэн. 

Окаяма мужийн бэлэг. Найз ахын охины бэлэг. Дараа заавал манайхаар ирээрэй. Хүлээж байя. 

Бид 2 талаас хөдөө өвөөгийндөө цугласан юм. 

Ийм олон ширхэгтэй. Би ч аль болох цөөхнийг идэх гэж оролдсон. Хэ хэ. Ёстой гоё амттай юм билээ. Дунд зулзага бүр өөрийнхийгөө нуугаад байсан, дүүгээсээ.

Манайд ирсэн агаа нарыг дайлсан. Учир нь олуулаа идвэл биед минь өөх болж хуримтлагдах нь цөөн юм даа тийм ээ. Хо хо.  

Энэ Кобэ хотын амттан. Гаднах цаасных нь зургийг дарж амжаагүй, хүмүүс задлаад хаячихсан байсан, цаасыг нь. 

Уулынханд өгсөн бэлэгнээс би амссан хэрэг. 

Бас л Окаяма мужийнх. Гаднах савлагааг нь дарж амжаагүй. Бас л хүмүүс задлаад цаасыг нь хаячихсан. Би эрийнхээ сайнд нэгийг олж идэв. Хэ хэ. 

Доторх нь ийм. Боргол уунгаа идсэн. Амттай байсан. 

Ямартай ч өмнө нь амсаж үзээгүй амттангаа сонин болгож амсдаг. Түүнээс сүүлийн үед уншсан номнуудын заалтаар бол амттангаа багасгах. Багасгаж байгаа л даа. 

Өөр газар нутгийн амттан гэхээр тэсэлгүй ганц хоёрыг идчихээд байгаа л болохоос. 

Дурсаж байхаар сүүлд, ингэж зураг хөрөг оруулдаг юм шүү. Ойлгоорой, мөн сонирхолгүй бол алгасаарай. Харин амттан хийдэг улс санаа аваарай. Хи хи. 

Түр баяртай, бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье. 

Цусны эргэлтээр бүхнийг зохицуулна

Зээ, ээлжит номоо уншаад дуусгалаа. Багаар болов ч уншаад л байна. 

Энэхүү номыг угтаа эх хэлээр нь уншина гээд жилийн өмнө авчихсан. Сөхөөгүй л болохоос. Зулзагуудаа унших байх гэж бас бодсон. Одоохондоо юун ном байна. Маш их ядарч байх шиг...

Сая хавар авсан 8 номны ихэнх нь эрүүл мэндийн холбогдолтой гэсэн дээ. Энэ 2 дахь нь. Эхнийх нь мацгийн тухай, япон номны орчуулга байсан даа. Энэ мөн л япон эмчийн бичсэн ном...

Хориэ Акиёши. Уламжлалт анагаах ухаанаар дагнасан. Мэдээж олон зүйлийг мэдэж авсан. 

Баахан л цаас нааж, тодруулж уншсан. Одоо гол нь амьдралдаа хэрэгжүүлэх...

Нэг номноос ядаж нэг зүйл хэрэгжүүлчих санаатай. Энэ удаад мисо шөлөө хийж идэж байна, залхууралгүй. Нэг хэсэг ном уншиж байна, жаахан завгүй байна, ядраад байна гээд гал тогооны ажил үнэндээ л муу явагдсан. 

Номоо унших явцдаа мисо шөл тун чиг дажгүй хоолны төрөлд орно, цэвэршилтийн үед их сайн гэсэн байхаар нь цэвэрших арай болоогүй ч ерөөсөө залхууралгүй мисо шөлөө хийж ууж идэж байх минь гэж шийдэв. 

Мөн өдөр бүр натто идэж байгаа. Заримдаа дууссаныг нь анзааралгүй ганц нэг өдөр өнжчихдөг...

За тэгээд эмэгтэйчүүд ямартай ч нэг уншсан байхад тун зүгээр. Цус багадалт, цусны эргэлт, цусаан төлжүүлэх гээд олон зүйл мэдэж авна шүү. Цаашлаад хооллолт, дасгал хөдөлгөөн, нойр, ходоод гэдэс гээд бүхий л эрхтний онцлог, түүн дотроо эмэгтэйчүүд бидний "цусан далай" гэгддэг эрхтэн умайн тухай, сарын тэмдгийн тухай, түүний зовиураас хэрхэн салах тухай гээд л урсаж өгнө. 

Энэ зураг бол ётсой нөгөө нэг онц сурлагатны дэвтэр шиг байна уу? Хэ хэ. Хэрэгжүүлж буй зүйл одоохондоо ховор ч, бага сага зүйл дээр, ганц нэгээр нь хэвшил болгохгүй бол. 

Нэг дор бүгдийг нь хэрэгжүүлдэг баатар болох гэж зүтгээд, чадахгүй, амжихгүй болохоороо эсрэгээрээ бухимдаж, сэтгэл санаагаа дордуулчих гээд... "Чөтгөрийн тойрог"...

Цус багадалттай нь гарцаагүй тул цус төлжүүлэх тал дээр арга хэмжээ авах хэрэгтэй юм байна. 

Дараагаар нь цусны эргэлтээ сайжруулах ёстой юм байна. 

Энэ талаар маш дэлгэрэнгүй тайлбарлаж, дээрх асуудлуудас гарах аргачлалыг нь бичсэн байсан тул олж уншина биз дээ. Нэг зүйлийн талаар бичих гэхээр л нөгөөг нь бичих болчихоод дуусахгүй бололтой. Ингэсгээд өндөрлөе...

Суугаа ажил хийдэг тул 00 орохдоо бага зэрэг дасгал хийдэг болсон. 50 минут тутамд босож, нурууныхаа чилээг гаргадаг болсон. Оройн хоолоо үе үе алгасдаг болсон. 

Гэснээс энэ номонд ч өлсөх тухай, хаа нэгтээ оройн хоолоо алгасаж байх тухай гардаг. Цадталаа идэхгүй байх чухал... Мөн л амттаны хэрэглээгээ багасгах тухай бичигдсэн...

Ямартай ч би олон олон монгол номныхоо нэгийг нь уншсан шүү гэж санаж байх зорилготой зураг оруулав. Хэ хэ.

Түр баяртай бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Хөдөөний амт

Хөдөө яваад ирсэн гэсэн дээ. Хөдөөний амт цаанаа л нэг тансаг, аюулгүй. Амаа олохгүй л иднэ. Энэ юу вэ? Үүнийг юугаар хийсэн бэ? Яаж хийдэг вэ? гэж асууж ирээд л иднэ. 

Өөрөө хийчихдэг ч юм шиг... Хааяа л онгод бууж ирвэл хийх гэж оролдоно. Бүтэлгүйтнэ, болино. Хэ хэ.

Хар шош? Үүнийгээ нэг их нялуун амттай чанадаг юм. Энэ удаад надад тааруулаад давстай чанасан байна лээ. Намайгаа нялуун, хэт чихэрлэг юманд дургүйг мэдчихнэ ээ, хөөрхөн.

Амтат төмс. Тугалган цаасанд ороогоод, галд шардаг. Би бол ингэж шарж мэддэггүй, тэгээд ч тугалган цаас худалдаж авахаасаа нарийлаад. Ккк. Нимгэн хэрчээд хайруулын тавганд шараад, бага зэрэг давс цацаад иддэгийг байнгын уншигчид минь мэдэх байх, тийм ээ? 

Ингээд олныг шараад тавьчихсан байхаар нь амтархан идсэн. Зөөлөн, чихэрлэг амт нь анхандаа нялуун санагддаг байсан бол одоо овоо дасаад тэр байх, идчихдэг болсон байна лээ. 

Зэрлэг гахайн мах. Яг юуных нь хэсэг гэчихэв ээ? Гэснээс зэрлэг гахайн элэг зүрх бөөр, засааг нь хүртэл иддэг, энд ирэхээрээ. Би тэр засааг харин яагаад ч юм дурлаж идэхгүй байгаа. 

Амсаж үзсэн, амтыг нь мартчихаж... 

Үүнд бас дуртай. Даршилсан цагаан лууван. Өөрөө даршилж мэдэхгүй ч авч идэх дуртай. Цагаан лууванг ихэвчлэн шөлтэй хоолондоо хийчихдэг. Гэснээс ногоо цагаа их үнэтэй болж байна өө. 

Монголд хөдөөд өрөм ааруул, тараг айраг гээд бас л тансаг амт тийм ээ? 

Түр баяртай, бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Дарс

4 сарын сүүлийн хагас бүтэн сайнаар бид танил ах, охидтой нь, тэдний гэр бүлтэй гээд 10 хэдүүлээ зугаалав. Жаахан маамаа нар зугаатай байсан. Шуугилдаад, уйлалдаад... Хэ хэ. 

Сүүлийн хэдэн жил яваагүй дарсны үйлдвэрээр оров. Үнэгүй амталгаа нь ийм савалгаатай болжээ. Өмнө нь том хувингаас шанагадаж уудаг байлаа. Хэ хэ. Хөөрхөн бяцхан шанага шүү...

Жолоо барьж явсан тул дуртай дарсаа амталсангүй. Ундаа л уув. 

За энэ ундаа. Бас л хувингаас шанагаддаг байсан бол ийм торхтой болжээ. Хүүхдүүд өөрсдөө уухад их боломжийн, гар нь хүрээд, их л дуртай уусан. Тэр бүр ундаа уудаггүй хүүхдүүд минь дуртай нь аргагүй уусан. 

Нэг удаадаа юм даа гэж бодов. Тэгээд ч хүмүүсээр далимдуулаад уугаад, идээд байдаг л даа, энэ зулзагууд. 

Уулынхаа хэдтэй ч уулзаагүй удсан тул, хөгжилдөв нэг оройг. Би ч дуртай дарсаа уусан. Хүмүүс элдэв л юм хольж хутгаад уусан байх. Хи хи. Бүсгүйчүүд бол угтаа нэг их уугаагүй л дээ...

Шиманэ мужийн Изүмо хотод байдаг виноны үйлдвэр. Хажууханд нь алдартай сүм байдаг. Түүгээр орох далимдаа, уух дуртай улс яахав дайраад гарсан хэрэг. Хи хи. 

Мөн баруун хэдэн мужийн амттан идсэн шиг л амарлаа. Маргаашнаас ажил эхлэнэ. Нэг жигдрэх байгаа. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.

Ааруул

Ойрхон ойрхон ааруул аваад гоё байлаа, хэд хоног. Суурин дээр нь л дуусгачихдаг болохоос. Хэ хэ. 

Ийм ууттай ааруул. Амт нь чихэрлэг, зөөлөн. Гол нь гурилны хольцгүй. Гурил хольсон ааруул чинь ёстой муухай юм билээ. Аманд зунгааралдаад, бутрахгүй, хайлахгүй, шүдэнд наалдаад л... 

Би сүүлдээ амнаасаа гаргаж хаясан. Нууцаар л даа. Ёстой баба юм билээ шүү. Уламжлал, үндэсний үйлдвэрлэл гэж ярих дуртай байж, аарууландаа гурил битгий холио, манайхаан. Хүнээсээ их малтайгаа гайхдаг биз дээ? 

Дунд зулзага их таалсан. Ихэнхийг нь идсэн. Би угтаа чихэргүй, гашуун аарууланд дуртай л даа. Зулзагууд гашуунд нь нэг их дурлахгүй л байна. 

Корона гээд ааруул тасарсан 2 жил бага зулзага ааруулны амтыг мартаад, одоо ярвайгаад байна. Аминдаа л ааруул иддэг болгочих гээд...

Цагаан идээгээ энэ мэт борлуулаад байгаа нь сайхан байна өө. Жаахан үнэтэй гэж байсан. Гашуун ааруул бол бүр ч үнэтэй гэсэн байх шүү. Чихэр ч бага хольсон нь дээр дээ, бидэнд чихэр ихдээд байна, өөрийн мэдэлгүй л гэж уншаад сүүлийн хэдэн номноос...

Ааруул бэлэглэсэн найз ах эгч 2тоо баярлалаа. Дахин дахин өгөөрэй. Хи хи. 

Түр баяртай. Бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье. 

Цаасан аяга

Энд тэнд явахдаа боргол авч ууна аа. Нэг зүйл нь таалагдана аа. Хэ хэ. 

Нэг удаагийн цаасан аяга. Зураг хөрөг нь, мөн гарт баригдаж байгаа тэр мэдрэмж. Цаанаа л нэг тийм тааламжтай. Яагаад гэдгийг хэлж мэдэхгүй...

Виноны үйлдвэрийн гаднаас авч уусан. Дайлуулсан юм байна. Олуулаа явсан. Жаахан зулзагууд бужигналдаад зугаатай харагдаж байна лээ.

Хурдны зам дагуух түр буудаллах газраас авч уусан. Бас л дайлуулсан юм байна. Хэ хэ. Дайлуулах гоё тийм ээ. Дайлах ч гоё.

Нэг арга хэмжээнд зулзагуудаа дагуулж явсан. Бага зулзага хажууд нэг иймэрхү юм хийгээд л хүлээсэн. Оригами цаасаар хийснийг нь би нугалж өгсөн шүү. Одоогоор нугалж чадахгүй, ингэж...

Энэ цаасан аягануудыг уух явцдаа тойруулж харна. Хөөрхөн юм бэ гэж бодно. Хи хи. 

Заримдаа хаяж чадахгүй авч хариад, хэсэг машиндаа байлгана. Хогийн сав болгож. Зулзагуудын идэж уусан юмны цаас, нусаа арчсан цаас гэх мэтийг чихэж байгаад л дүүрэхээр нь.

Заримдаа угааж байгаад арай өөр зүйл хийж хэсэг байлгаж байгаад, гэнэт минималист онгод бууж ирэхээр хаяна. Ккк.

Гэснээс би минималист болох гэж боддог ч хэрэгжүүлж чадахгүй байна. Яавал дээр вэ? Гаргалгаа хайсаар...

Түр баяртай. Бүгдэд нь хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсье.

Тэрэлж цэцэг 2

5 дугаар сарын мэнд ээ. Гялс байна шүү. Шинэ сарынхаа бичвэрийг тэрэлж цэцгийн зургаар эхэлнэ ээ. Хагас, бүтэн сайнд уул явчихаад ирлээ. 

Замдаа элдэв зураг дарсаар...

Цагаан өнгө тансаг харагддаг юм билээ. 

Хурдны замд байрладаг түр амралтын зогсоол дээрх цэцэг. Жуулчдын нүдийг баясгаад л, тэнд түр буудалласан хүмүүс цэцэг хуар харангаа цай авч ууна, юм авч иднэ. 

Тухайн газарт хөөрхөн орлого оруулна...

Цагаан өнгө доторх ганц нэг ягаан өнгө. Энэ буудалласан газар нь нэлээд өндөрлөгт байрладаг. Цаана нь япон тэнгис цэлийж харагдана.

Зулзагатайгаа хорхой хайж явахдаа дарсан. Хорхой шавжинд дурладаг болж л байна. Аалзанд дургүй, хазуулчихвал аалз хүн болчихно гэж айгаад байх шиг. Саяхан киног нь үзсэн юм. Эгдүүтэй...

Ягаан өнгө бас хөөрхөн. Охид томроод ягаан өнгийг нэг их тоохоо болсон. Гэрт ч ягаан өнгө ховор болжээ. Хэ хэ.

Эмэгтэйлэг чанараа алдаж болохгүй шүү гэж хэлэх юм шүү. Дунд зулзага нэлээд эршүүд талдаа. О.зулзага эмэгтэйлэг...

За тэр цаана япон тэнгис нэг их сайн харагдахгүй л байх шиг. Дараа явахдаа тэнгистэй нь хамт зураг дарахыг хичээнэ ээ. Энэ удаад цэцгэнд хамаг анхаарал татагдаж.

Мөн энэ тэрэлж цэцэг арчилж ургуулахад хэцүү, ааштай цэцэг байна лээ гэж дүү бүсгүй хэлсэн. Хэ хэ.

Эх орон минь дулаарахгүй байна гэсэн тийм ээ? Хүүхдийн баяраар заримдаа цас ордог биз дээ, Тэгэхээр мөдгүй байх өө дулаарах нь...

Түр баяртай. Бүгдэд нь хамгийн сайн сайхныг хүсье.